ولایت، حقیقت نبوت و امامت

---

 امیرالمؤمین در 11 سالگی سند و شاهد نبوت رسول الله بودند

میان عاشق و معشوق هیچ حائل نیست...

خلاصه ای ازنکات مطرح شده 
توسط حجت الاسلام دکتر نخاولی در جلسه سیر و سلوک قرآنی مورخ 2 آبان ماه 1392

چکیده

روز غدیر آخرین اعلان و اتمام حجت رسول خدا درباره مسئله ولایت بود ولی این امر بارها و بارها در طول زندگی ایشان تکرار شد. در این مقال قصد داریم اشاره ای به اولین و دومین فضای مطرح شدن ولایت در دین رسول خاتم بپردازیم. اما پیش از آن بحث را با مقدمه ای در باره ولایت و حقیقت وجودی آن آغاز می کنیم.

- معنای لغوی ولایت

در کتب لغت عربی حدود 24 معنی برای ولایت از جمله قرابت، دوستی، سرپرستی، پسر عمویی و ... برشمرده اند. اما هیچ کدام از اینها معنای اصلی آن نیست بلکه از لوازم و از مصادیق آنند. معنای اصلی ریشه "وَلی " و" توالی" این است:" اتصال بدون واسطه".

- ولی کل هستی

ولی کل هستی خداست. و همه هستی به صورت تکوینی ولی خدایند و راه عدولی از آن ندارند. خداوند در آیه 95 سوره مبارکه مریم می فرماید:

إِن کُلُّ مَن فىِ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ إِلَّا ءَاتىِ الرَّحْمَانِ عَبْدًا

"هیچ چیز در آسمانها و زمین نیست مگر آنکه به بندگى سوى خداى رحمان بیاید."

- حجاب ها در ولایتِ تشریعیِ هستی

در جنبه تشریعی نیز همه ولی خدایند و در این میان فقظ انسان و جن اند که می توانند عدول کنند و به عبارتی اتصالشان را با خدا با واسطه کنند. این واسطه ها همان حجاب ها مابین ما و خداست همانهایی که توجه متمرکز به آنها موجب دوری ما از خدا می شود. در روایات آمده بین عبد و رب هفتاد هزار حجاب وجود دارد. با برطرف کردن و دریدن این حجاب ها به خدا نزدیک می شویم.

- فناء فی الله

با کنار گذاشتن خود و عدول از معصیت انسان می تواند به مرتبه ای برسد که فاصله ای از جنس این حجاب ها مابین او و خدا نباشد. این حالت را در اصطلاح عرفا، فنا می گویند. فنا به معنای از بین رفتن نیست بلکه به این معناست که از حجاب ها رهیدن. در این حالت همه را خدا می بیند و اراده اش اراده خدا می شود زیرا هوایی غیر او در سر ندارد. در حالات اولیاء الهی آمده که گلی در دست داشتند و می گفتند: ببین این لا اله الا الله است. یا می فرمودند: حالتی داشتم که که هر کجا را می نگریستم بسم الله الرحمن الرحیم می دیدم. برای نزدیکتر شدن این معنی باید توضیحی داد.

توجه ما به خداوند، توجه با واسطه است. یعنی اول خود را می بینیم، سپس دیگران را و از اینها ذهنا به خدا منتقل می شویم. حتی در اوقاتی که حال خوبی داریم با واسطه همین حال به او متوجه می شوسم. اما شخصی که در مقام فناست، اول خدا و آخر هم خدا را می بیند. البته باید اضافه شود که اگر در حال فنایی بیش از حد درنگ شود، زندگی فرد مختل می شود که در اینجا استاد زبده وارد می شود و کسی را می گمارد که مسائل زندگی او را رتق و فتق کند.

- بقاءِ بعدِ فناء

فنا مراتبی دارد و بعد آن نیز مراتبی است که از آن جمله بقاء بعد فناست. کسی که که به این مقام رسیده اول خدا را می بیند سپس تجلی خدا و بعد آن هویت تجلی را. این حال حال ولی خداست. اتصال بی واسطه با خدا.

- ولایت لازمه هدایتگری

کسی که می خواهد سِمت هدایتگری را بر مخلوقات داشته باشد لازمه او اینچنین ولایتی است. وگرنه از آنجا که هنوز در بند حجاب های نفسانی است به جای هدایت به خدا به نفس خود هدایت می کند. این ولایت مجوزی برای نبوت و امامت است. در حقیقت ولایت دو چهره دارد یکی نبوت و دیگری امامت که بطن هر دو ولایت است. در این میان مقام اول از آن رسول اعظم و پس از ایشان در همان افق امیر المؤمنین علیهما الصلوة و السلام است.

اولین موقعیت مطرح شدن ولایت امیرالمومنین

- از قرآن بپرسید!

با نگاهی گذرا به کتاب خدا این سوال به ذهن پرسشگر خطور می کند که چرا جریان مبعث پیامبر اسلام به تفصیل نیامده ولی جریان شب مبعث حضرت موسی آمده است. این کتاب دین اسلام است یا یهود؟ این حقیقت به ما متذکر می شود آنچه در این شب برای حضرت موسی که جیره خوار پیامبر اسلام است، آمده بدون شک و به طریق اولی در باره پیامبر اسلام صدق می کند.

این ماجرا در سوره مبارکه طه که از سور خاص و سوره ولایت است آمده است. ابتدا وحی الهی به تفصیلش بیان می شود و پس از اعلان نبوت ایشان، حضرت موسی دست به دعا بر می دارند و مواردی را از خداوند طلب می کنند. اینها همه از لوازم نبوت است. مواردی که در رابطه با خودشان بود را ابتدا می طلبند: شرح صدر،  میسّر شدن کارها و بیان روان. سپس از خداوند برای خود وزیری می طلبند.

در مقام اجابت باید طبق قاعده منطقی می آمد: "ما به انها را می دهیم" ولی آمده ما اینها را به تو داده بودیم. یعنی اینها از لوازم جدایی ناگذیر نبوت است از جمله وصی و وزیر داشتن. پس باید در شب مبعث رسول اعظم نیز به طریق اولی وزیری عطا شده باشد.

در ادامه داستان خداوند نعماتی را که از کودکی به ایشان عطا کرده بر می شمرد که مجموعه آنها به ما می فهماند که خداست و اوست که خدایی می کند. آیاتی نظیر اینها را در سوره مبارکه ضحی درباره پیامبر داریم.

سپس فرمان الهی در باب به سراغ فرعون رفتن می رسد. در این مقام دعایی دوباره به سوی خداوند می شود اما نه فقط از سوی حضرت موسی بلکه از جانب ایشان و حضرت هارون علیهما السلام. حضرت موسی در حواشی مدین بود و برادرش در مصر.  چگونه چنین چیزی ممکن است؟ اما حقیقت این است که وحی نه در حواشی مدین نازل می شود نه در مصر ونه در غار حرا. بلکه وحی در ملکوت حضور دارد و هر که به آن مقام ملکوتی برسد آن را درک می کند. هارون جسمش در مصر و روحش در ملکوت است و علی علیه السلام با اینکه در غار حرا نبود هر آنچه بر پیامبر نازل می شد درک می کرد. این مضمونی است که روایات ما نیز موید آنند. پس اولین فضای مطرح شدن ولایت امیر المومنین شب بعثت پیامبر بود.

- شهادت های سه گانه؛ لازمه ایمان حقیقی

خوب است دوباره به داستان حضرت موسی برگردیم، آنجا که ساحران را انذار داد و آنها پس از دریافت حقیقت به او ایمان آوردند. با اندکی تصور این وضعیت در می یابیم که آنها با آن مقا م اجتماعی رفیع و شکوه ظاهری و مهیب فرعون کار عظیمی کردند. اعتراف آنها به حق چنان خواندنی است که خداوند در سه جای قرآن آورده است. در آیات 121 و 122 سوره مبارکه اعراف آمده : "ما به رب العالمین و رب موسی و رب هارون ایمان آوردیم" مگر رب موسی و هارون تفاوتی دارد؟ نکته اینجاست که خداوند میخواهد بفهماند تنها ایمان به خدا و رسول کافی نیست بلکه شهادت به وصی او نیز لازمه ایمان است. چرا که قرآن کتاب گزافه کویی و تکرار نیست و از تک تک کلماتش مقصودی دارد. چس ما شهادات ثلاث داریم : شهادت به توحید، نبوت و امامت. در سوره طه ابتدا ایمان به رب هارون آمده سپس موسی. آنهم به دلیل تجلی بیشتر ولایت در این سوره است. متاسفانه برخی خدا را همچون شاعری قافیه پرداز دانسته اند و گفته اند چون خدا می خواسته این آیه هم مانند دیگر آیات به " یاء مقصوره " ختم شود، چنین کرده است.

دومین موقعیت مطرح شدن ولایت امیر المومنین ^{علیه السلام}

پس از سه سال دعوت غیر مستقیم، پیامبر طبق فرمان الهی تصمیم به دعوت مستقیم نمود و در ابتدا از خویشان شروع کرد. قاعدتا در چنین فضایی یک پیامبر باید تنها دعوت به توحید و نبوت کند اما به نقل از تاریخ طبری (که از کتب معتبرِ تاریخیِ نگاشته شده توسط اهل سنت است) بعد این دعوت حضرت می فرماید:" کدامتان حاضر است وزیر من شود." در اینجا چند مطلب وجود دارد، اول اینکه انتخاب وصی که امری سلیقه ای نیست که هرکسی بلند شد آن وصی باشد، حتی دست رسول الله هم نیست و قطعا از جانب خداست. ثانیا این سوال پیش می آید اگر فردی مثل ابو جهل برمی­خواست و از روی نفاق برای وزارت اعلام آمادگی می کرد چه می شد؟ اینجا رسول الله چه میکردند؟ لابد میگفتند من اشتباه کردم؟! اصلا اینها که هنوز مسلمان نشده اند، این حرف پیامبر در جمع کفار زده شده است. این فقط زمانی معقول و معنادار می­شود که بدانیم پیغمبر به علم غیب میدانستند که هیچ کدام از آنها بلند نخواهند شد. پس در حقیقت پیامبر، در شب انذار عشیره اقربین، هَمگام با ابلاغ توحید و نبوت، وصایت و امامت را نیز معرفی میکنند.

نکته ی دوم اینکه حضرت امیر در آن موقع 12 سال بیشتر سن نداشتند، رسول الله میفرمایند«اسمعوا له و اطیعوا» یعنی بطور مطلق از او تبعیت کنید. این وسط یک نکته ی ظریفی است که احتمالا اهل سنت و حتی شیعیان متوجه آن نبوده اند! وگرنه حذف میشد! فرض کنید یک نفر همه ی بزرگان حوزه ی علمیه قم و اساتید دانشگاه را در یک سالن جمع کند و به آنها بگوید از یک بچه ی کلاس پنجم تبعیت کنید! بنظر شما واکنش آنها چه خواهد بود؟! مسلماً به او خواهند گفت «عقلت پاره سنگ برداشته است؟! به ما میگویی از یک بچه ی کلاس پنجم تبعیت کنیم؟!» اتفاقا منطقی ترین برخورد همین برخورد است اگر که آن بچه یک بچه ی عادی باشد.

حالا این را درنظر بگیرید که در آن جلسه چه کسانی نشسته اند؟ ابولهب ها، کسانی که ازهرفرصتی برای زمین زدن پیامبر استفاده میکردند و برای اینکار انگیزه بسیار قوی داشتند، اما هیچ کدام جرأت نکردند اعتراض کنند، می توانستند بگویند« این بچه نه عقل و درایت دارد نه تجربه، برچه اساسی از او تبعیت کنیم؟! همه ی حرف های تو نیز مثل این انتخابت است، هی ما میگوییم محمد مجنون است، بفرما! اینهم نشانش!» اما هیچ کدام جرأت نکردند از طریق نقد شخصیت حضرت امیر به پیامبر اعتراض کنند، چرا؟ چون این شخصیت، در همان سن کم چنان تجلی کرده که حتی در آن شرایط خاص قبیله ایِ آن روز که اطاعت سران قبیله ها از کوچکتر ها معنا نداشت، باز هم کسی نگفت که این تصمیم غیرمنطقی است.

مورخین شخصیت امیرالمؤمنین را از تاریخ پاک کرده اند، شخصیتی که عِدل قرآن و شاهد نبوت شمرده شده، چنان عظمتی دارد که در 8 سالگی وصی خاتم الانبیاء می شود و در 11 سالگی دهان همه ی کفار را بسته تاجایی که احدی از شیوخ و سران قبائل اجازه تعرض به شخصیت او را  به خود نمی دهند.

الحمد لله رب العالمین

***

جلسه ی سیر و سلوک قرآنی با موضوع

"ولایت، حقیقت نبوت"

دریافت فایل صوتی با حجم 7 مگابایت

---

پ.ن:

- برای آگاهی از مطالب جدید وبگاه گفتمان برتر، عدد 3 را به شماره"50002340400166" ارسال نمائید.

- درج این مطلب در سایت عمارنامه ، رجانیوز ، دیلی لینک

در این زمینه بخوانید:

- بررسی ضرورت و اهمیت محاسبه در فعالیت های اجتماعی

- معرفی جلسات سیر و سلوک قرآنی

- معرفی حجت الاسلام و المسلمین نخاولی

الیوم اکملت لکم دینکم...

---

غدیر در نگاه مقام معظم رهبری

عیدالله ‌الاکبر 

غدیر در آثار اسلامی ما به "عیدالله‌الاکبر "، "یوم العهد المعهود " و "یوم المیثاق المأخوذ " تعبیر شده است. این تعبیرات که نشان دهنده‌ی تأکید و اهتمامی خاص به این روز شریف است، خصوصیتش در مسأله‌ی ولایت است. آن عاملی که در اسلام ضامن اجرای احکام است، حکومت اسلامی و حاکمیت احکام قرآن است، والا اگر آحاد مردم، ایمان و عقیده و عمل شخصی داشته باشند، لیکن حاکمیت -چه در مرحله‌ی قانونگذاری و چه در مرحله‌ی اجرا - در دست دیگران باشد، تحقق اسلام در آن جامعه، به انصاف آن دیگران بستگی دارد.

اگر آنها افراد بی‌انصافی بودند، مسلمانان همان وضعی را پیدا می‌کنند که شما امروز در کوزوو، دیروز در بوسنی و هرزگوین، دیروز و امروز در فلسطین و در جاهای دیگر شاهدش بوده‌اید و هستید - ما هم در ایران مسلمان عریق و عمیق خودمان، سالهای متمادی همین را مشاهده می‌کردیم - اما چنانچه حکام، قدری با انصاف باشند، اجازه خواهند داد که این مسلمانان به قدر دایره‌ی خانه‌ی خودشان - یا حداکثر ارتباطات محله‌ای - چیزهایی از اسلام را رعایت کنند؛ ولی اسلام نخواهد بود!

(بیانات به‌مناسبت عید سعید غدیر 16 / 01 / 1378) 

اگر تخلف نمی‌شد... 

امروز ما و جامعه‌ی بشری، همچنان در دوران نیازهای ابتدایی بشری قرار داریم. در دنیا گرسنگی هست، تبعیض هست - کم هم نیست؛ بلکه گسترده است، به یک جا هم تعلق ندارد؛ بلکه همه جا هست - زورگویی هست، ولایت نابحق انسان‌ها بر انسان‌ها هست؛ همان چیزهایی که چهار هزار سال پیش، دو هزار سال پیش به شکل‌های دیگری وجود داشته است. امروز هم بشر گرفتار همین چیزهاست و فقط رنگ‌ها عوض شده است. "غدیر " شروع آن روندی بود که می‌توانست بشر را از این مرحله خارج کند و به یک مرحله‌ی دیگری وارد کند. آن وقت نیازهای لطیف‌تر و برتری، و خواهش‌ها و عشق‌های به مراتب بالاتری، چالش اصلی بشر را تشکیل می‌داد.

راه پیشرفت بشر که بسته نیست! ممکن است هزارها سال یا میلیون‌ها سال دیگر بشریت عمر کند؛ هر چه عمر کند، پیوسته پیشرفت خواهد داشت. منتها امروز پایه‌های اصلی خراب است؛ این پایه‌ها را پیغمبر اسلام بنیانگزاری کرد و برای حفاظت از آن، مسأله‌ی وصایت و نیابت را قرار داد؛ اما تخلف شد. اگر تخلف نمی‌شد، چیز دیگری پیش می‌آمد. "غدیر " این است. در طول دوران دویست‌وپنجاه ساله‌ی زندگی ائمه (علیهم‌السلام) - که عمر دوران ظهور ائمه از بعد از رحلت پیغمبر تا زمان وفات حضرت عسکری، دویست‌وپنجاه سال است - هر وقت ائمه توانسته‌اند و خودشان را آماده کرده‌اند تا این‌که به همان مسیری که پیغمبر پیش‌بینی کرده بود، برگردند؛ اما خوب، نشده است دیگر. حالا ماها در این برهه‌ی از زمان، به میدان آمده‌ایم و همتی هست به فضل و توفیق الهی و ان‌شاءالله که به بهترین وجهی ادامه پیدا کند.

(دیدار اساتید و دانشجویان دانشگاه امام صادق(علیه‌السلام) 9 / 10 / 1384)

نباید طرح مسأله غدیر به جدایی مسلمان‌ها بینجامد 

مرحوم آقای مطهری(رضوان‌الله‌علیه) مقاله‌ای به نام "الغدیر و وحدت اسلامی " دارد؛ ایشان در آن، این مسأله را تبیین می‌کند که، طرح مسأله‌ی غدیر، چطور می‌تواند وسیله‌ای باشد برای نزدیک کردن دل‌های مسلمان‌ها به همدیگر. مرحوم علامه‌ی امینی هم عقیده‌ی شیعه را در "الغدیر " اثبات کرده است؛ اما کتاب، بیان، لحن، سلیقه و شیوه‌ی برخورد او با مسأله، طوری است که همه‌ی مسلمین را جذب می‌کند. 

شما تقریظهایی را که مسلمانان مصر، شام و دیگر نقاط دنیا بر کتاب ایشان نوشته‌اند، ببینید! ما باید توجه داشته باشیم که نوع طرح مسأله، طوری نباشد که به جدایی مسلمان‌ها بینجامد؛ این خیلی مهم است.

الان جمعیت انبوهی از مسلمانان دنیا به مکتب و مذهب ما معتقدند و در دنیا هم آبرومندند. هم جمهوری اسلامی در ایران و هم شیعیان در هر نقطه‌ای که هستند، مردم آبرومندی هستند و در عراق، لبنان و جاهای دیگر، مسلمان‌ها به وجود اینها افتخار می‌کنند. بنابراین باید مراقب باشیم که مسأله را طوری طرح کنیم که هم‌عقیده‌های خودمان ناراحت نشوند. البته باید عقیده‌ی خودمان را بیان و آن را تثبیت کنیم؛ اما اشتباهات و خطاها را هم برطرف کنیم. (14 / 09 / 1384)

منبع: سایت رجانیوز

---

پ.ن:

- غدیر، یک تاریخ است؛ تاریخى که ابتدایش مدینه است، میانش کربلا و انتهایش ظهور

- عید سعید غدیر خم، عیدالله اکبر و عید ابلاغ ولایت و امامت بر رهروان راه حقیقت مبارک باد.

- سامانه اطلاع رسانی اختصاصی وبگاه گفتمان برتر راه اندازی شد؛ برای آگاهی از مطالب جدید این وبگاه عدد 3 را به شماره"50002340400166" ارسال نمائید.

در این زمینه بخوانید:

- چهار خاطره ی قرآنی از امام خامنه ای که تاکنون نشنیده اید

- غدیر در کلام علامه طهرانی/ امام احمدبن‌حنبل: علی(ع) به خلافت زینت بخشید

قربانگاه محبوب؛ سکوی پرشِ حکمت

---

قربانگاه محبوب؛ سکوی پرشِ حکمت

خلاصه ای ازنکات مطرح شده 
توسط حجت الاسلام دکتر نخاولی در جلسه سیر و سلوک قرآنی مورخ 25 مهرماه 1392

- حکمت چیست؟
گاهی ما اطلاعاتی بدست می آوریم. اگر این اطلاعات با هم متصل شوند به آن، علم اطلاق می کنیم و اگر این علم با نظام عالم ارتباطی پیدا کند معرفت نامیده می شود. اما اگر این معرفت چنان به صدر و ذیل عالم مرتبط شود که توانایی مدیریت صحیح زندگی در هر دو سرا را پیدا کند به آن حکمت می گوییم. نتیجه عملی حکمت کنترل نفس است. حکمت، معرفتی است که از ذهن عبور کرده و در نفس پیاده شده است. در حالات پیامبر می گویند هنگامیکه درباره معاد سخن می راند همچون فرمانده ای که دشمن را در پیش روی خود می بیند صحبت می نمود. این فقط ثمره حکمت است و از معرفت ذهنیِ صرف، چنین بر نمی آید.

- آیه حکمت
خداوند در آیه شریفه 269 سوره مبارکه بقره می فرماید:
«یُؤْتىِ الْحِکْمَةَ مَن یَشَاءُ  وَ مَن یُؤْتَ الْحِکْمَةَ فَقَدْ أُوتىِ‏ خَیراً کَثِیرًا  وَ مَا یَذَّکَّرُ إِلَّا أُوْلُواْ الْأَلْبَابِ»
"خدا مطلقِ حکمت را به هر که خواهد عطا کند، و هر که را به حکمت رسانند خیر فراوانی بدو رسیده است، و این حقیقت را جز صاحبان خرد ناب متذکر نشوند."
این آیه شریفه هفته ها گفتگو را می طلبد اما به فراخور بحث جرعه ای از آن می نوشیم. اینجا سخن از مطلق حکمت است اما به هرکس به اندازه ظرف او عطا می شود. ظرف وجودی تفاوتی که با ظروف مادی دارد اینست که مثل بادکنک هر چه در آن بریزند حجمش توسعه می یابد و اگر چیزی نریزند چنان می خوابد که هیچ در آن نمی گنجد.

- آرزومندان حکمت
می فرماید حتی آرزوی حکمت را در سر داشتن، به معنی واقعی آرزو که منشاء حرکت باشد، نیازمند خرد و عقل ناب است. عقول ما اکثرا مشوب و آلوده است. لُبّ یعنی عقل خالص. همه به میوه گردو که از درخت می افتد گردو می گویند. وقتی پوست سبزش را می کنند باز هم گردوست. پوست سختش را که می شکنند باز هم گردوست. پوست نازکش هم همینطور. اما گردوی حقیقی همان مغز سفید آنست. ما نیز به عقل های آلوده مسامحتا عقل می گوییم اما عقل حقیقی همان لبّ است. صاحبان چنین عقلی طالب حکمت اند. البته باید گفت که آلودگی های عقل تنها در فضا های غیر اخلاقی ایجاد نمی شود بلکه برخی تغییر خواهی ها و قانون گریزی ها می تواند منشاء آن شود.

- شرط اساسی اعطاء حکمت
آیات قرآن کریم علاوه بر معانی ملکوتی تک تک آنها، از یک نظم و چینش ملکوتی بی نظیر بهره می برند، چرا که چیدمان آن از آن خداست: و رتّلناه ترتیلا.
با صرف دقت مشاهده می کنیم که آیه حکمت درست در میان آیات انفاق آمده است، آنجا که خداوند می فرماید شیطان شما را به فقر وعده می دهد و خداوند شما را به آمرزش. از این چینش آیات در می یابیم که شرط اساسی قابلیت دریافت حکمت، انفاق است : انفاق مال و جان.
- روح جاری در عید قربان
جریان عید قربان یک کلمه است: گذشتن از خواست و مطلوب. خداوند می فرماید : لن تنالوا البرّ حتی تنفقوا ممّا تحبّون. اگر از محبوب های غیر خدایی گذشتیم یکی از عطایای خداوند حکمتِ به این عظمت است.
باید فهرستی از محبوب هایمان ( خوراک، خواب، ...) تهیه کنیم و ببینیم چقدر می توانیم از آنها بگذریم. این یک معدله در هستی است که از هر چه بگذریم بالاتر آن را به ما می دهند و در هر چه بمانیم به پایین تر سقوط می کنیم. اگر از خواب گذشتیم و در نیمه شب به مناجات با خداوند پرداختیم آن عطایای شگفت نصیبمان می شود که خداوند در حدیث قدسی فرمود:" احدی نمی داند که چه برای شب زنده داران پنهان کرده ام." اگر این معنی را دریابیم دیگر خوابمان مثل حالت تجافی در نماز چنان سبک می شود که به محض رسیدن زمان از جا بر می خیزیم. گاهی شده که از بی خوابی بلند می شویم و نمازی در نیمه شب می خوانیم. این پسندیده است اما ارزش کار وقتی معلوم می شود که خواب شیرین و سنگین را برای شب زنده داری رها کنیم.

- دشمن ترینِ دشمنان
در روایات وارد شده:" دشمن ترین دشمنان نفس توست." آیا می توان متصور شد کسی به فلاح برسد ولی از دشمن خود پیروی کند. در جلسات پیش گفتگو شد که باید به فهرست اعمالمان بنگریم و ببینیم کدام مخالفت با نفس بوده و کدام موافقت. به هنگام مواجهه با غذاهای متنوع آیا همان ابتدا به سراغ خوشمزه ترین نمی رویم؟ آیا تا بحال سابقه داشته کسی پیروز شود و فرمانده اش دشمنش باشد؟

- حرکت روی خط اعتدال
البته باید توجه داشت که در این سیر مخالفت با نفس دچار افراط و تفریط نشویم. قدم اول انجام واجبات و ترک محرمات است. همینکه به نماز اهمیت بدهیم و مثلا با آرامش بخوانیم و سعی در حضور قلب کنیم و مقدمات( وضوی نیکو وسجاده و عطر و...) و مقارنات( رکوع و سجود و قنوت نیکو و ...) و تعقیبات آنرا به نیکویی بجا آوریم خوب است. قدم بعد رعایت مستحبات و مکروهات است( نماز شب و سه روز روزه در ماه و 50 آیه قرآن در روز و...) وگرنه معنی ندارد کسیکه در قدم اول کاهلی می کند قدم های بعدی را بردارد. با این حرکت های هیجانی هم به نفس آسیب جدی می زند و هم باعث ازار و اذیت اطرافیان می شود. حتی در عبادات هم نباید تابع نفس بود.
این سیر صعودی در اعمال ابتدا هم در کمیت است و هم در کیفیت اما در مقطعی به خاطر محدودیت شبانه روز تنها در بردار کیفیت پیشرفت می کند. این پیشرفت و ازدیاد را باید چنان مدیریت کردکه نه موجب آزار دیگران شود و نه با این بهانه و ترک اعمال نوافل باعث ضایع شدن خودمان بشویم.

- ادامه نامه مرحوم بیدآبادی و شرح مختصر آن
"... بعد آنکه نفس را پاکسازی( از معصیت ها و خواهش ها) کردی به دل خود رجوع کن. اعتقادات خود را به استدلال محکم کن و درونت را به خلق و خوی فرشتگان آراسته کن و آداب و عبادات را با شرایط آن رعایت کن. البته این مراتب والا با آرزو و هوس حاصل نمی شود و با ظاهر سازی و قبا و عبا و انگشتر و نسب نیکو بدست نمی آید. باید از دنیا بگذری و محبت آنرا از دل بیرون کنی.... کاری نداشته باش که دنیا به کام چه کسی شد و مبادا به نشستن در حلقه یاران و تفاخر به آنان مشغول شوی..."
(باید توجه داشت این عبارات خطاب به مرجع تقلید زمان است. هر کسی نقطه ضعف هایی دارد که اگر آتها تحریک شود خود را نشان میدهد. باید خود را شناخت. انگاره غلط از خودمان خیلی کار دستمان می دهدو ناگهان مبینیم درونمان حسادت ریشه دوانده در حالیکه می پنداشتیم ما از اینها بری بوده ایم. باید خود را محاسبه کرد تا قبل وقوع، واقعه را علاج کنیم. همه مشکلات زندگی حاصل همین بی حساب و کتاب بودن هاست. وقتی خود را نمی شناسیم وظایف خود را هم نمی شناسیم و قاعدتا ترتّب آنها را نمی دانیم و به ظرفیت های خود آگاهی نداریم. باید دید اعمالمان ما را به کجا رسانده است)
" اعمال سخت موجب اصلاح قلب و موجب ماندگاری در بهشت می گردد... اگر نفس را به کار نگیری او تو را به بازی می گیرد. رستگار کسی است که نفس را بپالاید و از خواهش های باطل باز دارد... در زیارت بر حذر باش ازینکه با خواندن عبارات زیارت از دروغ گویان باشی..."

- یک یادآوری در باب عید سعید غدیر
بزرگان همواره در بزرگداشت این عید الله الاکبر می کوشیدند و به ان توصیه می کردند. زیرا نمی شود کسی مرید کسی باشد و این ارادت خود را بروز ندهد واصلا ارادتی ارادت است که بروز کن. و ابراز آن موجب رشد می شود. اگر میخواهیم برای همسر و فرزندان لباس یا هدیه ای در سال بخریم در این ایام بخریم. و در حد امکان به سرور شرعی و بیان کمالات حضرت امیر المومنین علیه السلام بپردازیم به گونه ای که اگر فردی وارد خانه ما شد بفهمند افراد خانه عاشق فردی هستند و این روزها عشقشان طلوع کرده است.

الحمد لله رب العالمین

***

 جلسه سیر و سلوک قرآنی با موضوع

" بررسی حدود افراط و تفریط در تهذیب نفس"

مورخ 25 مهرماه 1392

دریافت فایل صوتی با حجم 9 مگابایت

---

پ.ن:

- سامانه اطلاع رسانی اختصاصی وبگاه گفتمان برتر راه اندازی شد؛ برای آگاهی از مطالب جدید این وبگاه عدد 3 را به شماره"50002340400166" ارسال نمائید.

مطالب مرتبط:

- بررسی ضرورت و اهمیت محاسبه در فعالیت های اجتماعی

- بررسی رابطه ی ایمان و محاسبه

- احساس فقر و بیچارگی نسبت به قیامت، نقطه ی مرکزی تقوا

- معرفی جلسات سیر و سلوک قرآنی

- معرفی حجت الاسلام و المسلمین نخاولی

- درج این مطلب در سایت عمارنامه