شیطان، دشمن پنهان | ویژه برنامه ی دهه ی اول محرم 1392 حجت الاسلام نخاولی

---

به استحضار کلیه علاقه مندان و عاشقان حضرت اباعبدالله الحسین ^{علیه السلام} می رساند مراسم عزاداری دهه اول محرم مؤسسه راه حق مشهد از دوشنبه 13 ابان ماه 1392 آغاز خواهد شد.

سخنران:

حجت الاسلام و المسلمین دکتر مهدی نخاولی

موضوع:

مکانیزم های عمل شیطان در حرکت های کلان اجتماعی

(حرکت علمی، رسانه، هنر، اقتصاد و سیاست)

شیطان نظام میسازد و از این طریق اراده اش را در جهان جاری میکند.

مداحان:

 آقایان دشت بیاض و کیوان منش

زمان:

از دوشنبه 13 آبان تا سه شنبه 21 آبان بمدت 9 شب و ظهر تاسوعا و عاشورا

ساعت 18:45 تا 21

مکان:

مشهد- بلوار شهید صادقی (سازمان آب)- مسجد المنتظر ^{عجل الله تعالی فرجه}

همراه با هئیت ویژه نونهالان (دخترانه و پسرانه)

پ.ن:

1. مبحث "شیطان، دشمن پنهان" ادامه ی سلسله مباحث شناخت حقیقت شیطان میباشد که حضرت استاد نخاولی در دهه ی اول محرم سال های 90 و 91 بیان فرموده بودند. هم اکنون فایل صوتی مباحث محرم 91 از اینجا قابل دریافت میباشد

2. استاد حجت الاسلام نخاولی در دهه اول محرم امسال، غیر از این مراسم در 2 هیئت دیگر سخنرانی دارند که مشخصات آن بدین صورت میباشد:

   الف. احمدآباد، بلوار ابوذر غفاری، ابوذر15، پلاک 94 | ساعت شروع 20:15 | موضوع:تفسیر سوره ی مبارکه ی فجر

   ب. خیابان آزادی، مسجد مرحوم آیت الله میلانی | ساعت شروع 21:30 | موضوع: قواعد زندگی صحیح

3. گفتمان برتر بنا دارد که إن شاءالله فایل صوتی این مراسمات را بلافاصله بعد از اتمام سخنرانی بر روی وبگاه قرار دهد. البته خلاصه ی متن سخنرانی حضرت استاد در مسجد المنتظر (عج) نیز با اندکی تأخیر منتشر خواهد شد.

اعزه ی گرامی که برای پیاده کردن فایل صوتی این مراسمات بمنظور بارگزاری در وبگاه تمایل دارند، میتوانند از طریق بخش نظرات این پست اعلام آمادگی نمایند.

بررسی مفهوم و حقیقت تفسیر قرآن

---

هر که محاسبه نکند ...

خلاصه ای ازنکات مطرح شده 
توسط حجت الاسلام دکتر نخاولی در جلسه سیر و سلوک قرآنی مورخ 9 آبان ماه 1392

قرآن تشریفاتی

محور قرار دادن آیه محاسبه صرفا از روی تیمّن وتبرّک نیست بلکه به طور جدّ تمامی مباحث محاسبه برداشت هایی روشمند از این آیه شریفه است.

صلاحِ کار، کجا و ...

این مطالب دریافت های ما از آیه است و حال اینکه حاقّ خود آیه چیست علمش نزد پرودگار متعال است. غالبا برداشت های ما از قرآن دو دسته اند. گاهی ما فهمی غلط از آیه داریم، یعنی برداشت ما با ظواهر و قرائن موجود در متن مخالفت دارد. گاهی نیز برداشت ما صحیح است و طبق اسلوبی صحیح مطابق درجه فهممان معانی را استخراج می کنیم. در این صورت نیز برداشت ما آینه ای تمام نما از حقایق آیه نیست. اصولا آیات قرآن کریم از سنخ مَلَک هستند و ملکوتی اند و آنها را جز پاکان حقیقی مسّ نمی کنند: لایمسّه الّا المطهّرون. این حقیقت ملکوتی در این دنیا در لباس الفاظ و هم جنس با همین دنیا طلوع کرده است، در عالم برزخ در لباسی دیگر تجلّی می کند و در قیامت در قامتی دیگر. تنها کسی به حقایق آخرتی و ملکوتی آن دست می یابد که خود را پاک کرده باشد و به آن عوالم راه پیدا کرده باشد. امثال ما صرفا با اشتغال در روش های موجود محدود، به معنیِ در خور فهممان راه می یابیم.

حقیقت تفسیر چیست؟

می دانیم که مفاهیم از طریق الفاظ به ذهن ما منتقل می شوند و در مقام تفسیر آنها، باز هم از الفاظ مفصل تر مدد می جوییم. تعریف رایج در باب تفسیر، پرده برداری از الفاظ برای رسیدن به معانی وراء آنهاست. اکتفا به این تعریف هیچ طالب حقیقتی را به صلاح و فلاح نمی رساند. به این مثال ها توجه کنید:

همسری می گوید: بیرون عجب هوا سرد است! آیا مقصود او صرفا همان معانی ظاهری پشت الفاظ است؟ همه می دانیم که اگر او بیرون نرفته منظورش ممکن است این باشد که اگر میخواهی بیرون بروی لباس گرم بپوش. و اگر خود از بیرون آمده ممکن است از ما یک چای گرم بخاهد و یا طلب روشن کردن بخاری را بطور غیر مستقیم بیان کرده است. می بینید که این امکان ها و چندین امکان دیگر همه تابع از فضا و سیاق و متغیر های دیگر است که هیچ کدام در ظاهر الفاظ نیامده است و منظور گوینده لوازم معانیِ پشت الفاظ است. ناگفته پیداست که هیچ کس صرفا جهت اطلاع صحبت نمی کند.  در حقیقت فرآیند فهم متن محتاج فهم منظور و مراد گوینده آن است و تا مراد اصلی او مشخص نشود ، تفسیر حقیقی صورت نپذیرفته است. بسیاری از سوء تفاهمات در زندگی مشترک محصول نفهمیدن یا بد فهمیدنِ مقصود متکلّم است.

در تفسیر قرآن نیز به طریق اولی، ما باید در حد توان بفهمیم مقصود و مراد خداوند از الفاظ قرآن چه بوده است. وگرنه استخراج معانیِ صِرف، گاهی ما را به بیراهه می برد. مثلا آیا مراد خداوند در آیات ابتدایی سوره فتح از ذنب و مغفرت رسول همین گناه و آمرزش مالوف در ذهن ماست یا مقصود فضای دیگریست؟ منظور شناسی الفاظِ قرآن است که کلید حیاتی و مقدمه جریان قرآن در زندگی ماست.

ما درباره جغرافیای این آیات با هم گفتگو کردیم و گفتیم که قرار گرفتن پس از آیات یهود و جهاد و ایثار های مهاجرین و انصار چه منظورهایی می تواند داشته باشد.

سطوح حساب و کتاب در قیامت

محاسبه ما آینه ای از یوم الحساب است. درباره حساب روز جزا در قرآن به سه سطح از پرسش های خداوند اشاره شده است:

سطح اول: در آیات 13 و 14 سوره مبارکه اسراء آمده است: هر انسان، اعمالش را بر گردنش آویخته ایم و پرونده ای را برایش بیرون می آوریم که در برابرش گسترانده شده* ( و به او گفته می شود) پرونده ات را بخوان امروز خودت برحساب آن  کفایت می کنی.

در سطح اول بررسی اعمال و نیات و ... فردی ماست و مقصود از این خطاب یعنی: نفست را ببین. در آنجا خواندن همان ارزیابی است.

سطح دوم: در آیه مبارکه دیگری داریم: روزی که هر کس به اِمامش خوانده می شود. این آیه لطایف بسیار دارد که بیانش در این مقال نمی گنجد. منظور از امام اینجا فقط امیر المومنین و خلیفه اول و دوم و سوم نیست. مراد، سوال از پرونده هر کسی است که ما مرید اوییم و او را به تمامه قبول داریم. اینجاست که خداوند می فرماید: پرونده ایشان را می خوانند و سر سوزنی به کسی ظلم نمی شود.

سطح سوم: در سوره جاثیه می بینیم که آمده: و تری کلّ اُمة جاثیه. هر گروه منسجمی واقعه کمرشکن را می بیند. از تعبیر امّة در می یابیم سوال در این سطح از مجموعه ای است که ما در آن کار می کنیم یا آنها را حمایت می کنیم یا منسوب به آنیم. از هیءت های مذهبی گرفته تا احزاب سیاسی و یا مجموعه خویشان و آشنایان. در جای دیگری از کلام الهی می بینیم: کل اُمّة تُدعی الی کتابها. هر امتی را به پرونده اش می خوانند. پس باید حساب موضع گیری ها و حمایت ها و سکوت ها چه بخاطر ملاحظات و چه رودر بایستی ها را پس داد. گاهی این مجموعه اقوام همسر انسان است که به زعم ناراحت نشدن همسر سکوت می کنیم. آیا بدون در نظر گرفتن روابط، نهی از منکر کردیم؟ اگر نشد از آن گروه بیرون آمدیم؟ و یا اعلام برائت نمودیم؟ در غیر این صورت اگر تک تک افراد عملی مربوط به گروه و از جانب این مجموعه انجام دهند ما نیز باید حساب پس بدهیم و این است حساب کمر شکن. این ملاحظات بی مورد که ریشه در غرور ما دارد، ای رو در بایستی ها، اینها ست که همه وجود و قیامت ما را به آتش کشیده است.

استغفار و اضطراب آیت الله بروجردی بهنگام مرگ

یکی از شاگردان آیت الله بروجردی نقل می کند ایشان بهنگام فوت بسیار استغفار می کردند. به ایشان عرض کردم ما باید مضطرب باشیم، شما با این خدمات و شاگردان و تالیفات و آبادی ها و ... چرا اضطراب دارید؟

ایشان نگاه تندی کردند و همان حدیث رسول خدا خطاب به ابوذر را خواندند : کشتی ات را مستحکم بنا کن که این دریا بسی ژرف است، بارت را سبک بگیر که گردنه ها بسی خطرناک است، توشه بسیار بردار که راه بسی دراز است واَخلص العمل و ان ناقد بصیر.  ناقد به زبان عامیانه یعنی کسی که مو را از ماست بیرون می کشد. باید دانست که اخلاص هم سطوحی دارد و اخلاص های فردی مثل ایشان صرفا همچون ما به پول خرج کردن ها بدون فهمیدن کسی منتهی نمی شد.

تمثال مبارک مرحوم آیت الله العظمی بروجردی رحمه الله علیه

بعنوان مثال مرحوم محمدی عراقی که از شاگردان ایشان بودند به خود بنده فرمودند که ایشان در زمان حیاتشان بوسیدن پای کسی را حرام می دانستند. بهنگام غسل بدن مطهرش خواستم پای ایشان را ببوسم که ناگهان میّت پایش را کشید. ویا پس از همه مراحل که خواستند ایشان را دفن کنند به هنگام تلقین من بالای سرشان بودم و شانه شان را تکان می دادم. وقتی فرد تلقین دهنده جملات مربوط به ربّانیت را تلقین می داد صدایی از ناحیه سینه شان برآمد که: الله جل جلاله. اینچنین فردی از اخلاص عملش بیم دارد.

شاید عده ای اینها را افسانه بدانند که در پاسخ می گوییم : گوش خر بفروش و دیگر گوش خر.

جایگاه آیه ی محاسبه

در سوره مبارکه حشر مشاهده می کنیم که این آیات پس از ایثار های عظیم مهاجرین و انصار آمده است. ایثار هایی که در نهایت احتیاج بوده که تعبیر قرآن از وضعیت آنها کلمه خصاصه به معنی احتیاج شدید است. آیا برای کمتر از این نیز قابل تصور است؟ مثلا در گرمای تابستان پنکه ای که تنها وسیله سرمایشی است را به دیگری بدهیم. یا تنها اتاق خانه را برای مدتی در اختیار دیگری بگذاریم. این ایثار ها از حد ما بیرون است و نباید بدون ظرفیت انجامشان داد. منظور رساندن عظمت کار آنها و مهم تر از آن رساندن عظمت محاسبه است که خطاب به چنین افرادی نازل شده است.

خطاب آیه به مومنین است و کلمه غدا بمعنی فردای قیامت اشاره به ایمان به معاد دارد. از مفاد آیه همچنین استفاده می شود که اگر محاسبه جزء برنامه های جدی زندگی ما نیست باید به ایمانمان به خدا و معاد شک کنیم.

الحمد لله ربّ العالمین

***

جلسه ی سیر و سلوک قرآنی مورخ 9 آبان 1392

با موضوع

" بررسی مفهوم و حقیقت تفسیر قرآن"

دریافت فایل صوتی با حجم 5.5 مگابایت

---

در این زمینه بخوانید:

- درج این مطلب در سایت عمارنامه

- ولایت، حقیقت نبوت و امامت

- بررسی ضرورت و اهمیت محاسبه در فعالیت های اجتماعی

- معرفی جلسات سیر و سلوک قرآنی

- معرفی حجت الاسلام و المسلمین نخاولی

ولایت، حقیقت نبوت و امامت

---

 امیرالمؤمین در 11 سالگی سند و شاهد نبوت رسول الله بودند

میان عاشق و معشوق هیچ حائل نیست...

خلاصه ای ازنکات مطرح شده 
توسط حجت الاسلام دکتر نخاولی در جلسه سیر و سلوک قرآنی مورخ 2 آبان ماه 1392

چکیده

روز غدیر آخرین اعلان و اتمام حجت رسول خدا درباره مسئله ولایت بود ولی این امر بارها و بارها در طول زندگی ایشان تکرار شد. در این مقال قصد داریم اشاره ای به اولین و دومین فضای مطرح شدن ولایت در دین رسول خاتم بپردازیم. اما پیش از آن بحث را با مقدمه ای در باره ولایت و حقیقت وجودی آن آغاز می کنیم.

- معنای لغوی ولایت

در کتب لغت عربی حدود 24 معنی برای ولایت از جمله قرابت، دوستی، سرپرستی، پسر عمویی و ... برشمرده اند. اما هیچ کدام از اینها معنای اصلی آن نیست بلکه از لوازم و از مصادیق آنند. معنای اصلی ریشه "وَلی " و" توالی" این است:" اتصال بدون واسطه".

- ولی کل هستی

ولی کل هستی خداست. و همه هستی به صورت تکوینی ولی خدایند و راه عدولی از آن ندارند. خداوند در آیه 95 سوره مبارکه مریم می فرماید:

إِن کُلُّ مَن فىِ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ إِلَّا ءَاتىِ الرَّحْمَانِ عَبْدًا

"هیچ چیز در آسمانها و زمین نیست مگر آنکه به بندگى سوى خداى رحمان بیاید."

- حجاب ها در ولایتِ تشریعیِ هستی

در جنبه تشریعی نیز همه ولی خدایند و در این میان فقظ انسان و جن اند که می توانند عدول کنند و به عبارتی اتصالشان را با خدا با واسطه کنند. این واسطه ها همان حجاب ها مابین ما و خداست همانهایی که توجه متمرکز به آنها موجب دوری ما از خدا می شود. در روایات آمده بین عبد و رب هفتاد هزار حجاب وجود دارد. با برطرف کردن و دریدن این حجاب ها به خدا نزدیک می شویم.

- فناء فی الله

با کنار گذاشتن خود و عدول از معصیت انسان می تواند به مرتبه ای برسد که فاصله ای از جنس این حجاب ها مابین او و خدا نباشد. این حالت را در اصطلاح عرفا، فنا می گویند. فنا به معنای از بین رفتن نیست بلکه به این معناست که از حجاب ها رهیدن. در این حالت همه را خدا می بیند و اراده اش اراده خدا می شود زیرا هوایی غیر او در سر ندارد. در حالات اولیاء الهی آمده که گلی در دست داشتند و می گفتند: ببین این لا اله الا الله است. یا می فرمودند: حالتی داشتم که که هر کجا را می نگریستم بسم الله الرحمن الرحیم می دیدم. برای نزدیکتر شدن این معنی باید توضیحی داد.

توجه ما به خداوند، توجه با واسطه است. یعنی اول خود را می بینیم، سپس دیگران را و از اینها ذهنا به خدا منتقل می شویم. حتی در اوقاتی که حال خوبی داریم با واسطه همین حال به او متوجه می شوسم. اما شخصی که در مقام فناست، اول خدا و آخر هم خدا را می بیند. البته باید اضافه شود که اگر در حال فنایی بیش از حد درنگ شود، زندگی فرد مختل می شود که در اینجا استاد زبده وارد می شود و کسی را می گمارد که مسائل زندگی او را رتق و فتق کند.

- بقاءِ بعدِ فناء

فنا مراتبی دارد و بعد آن نیز مراتبی است که از آن جمله بقاء بعد فناست. کسی که که به این مقام رسیده اول خدا را می بیند سپس تجلی خدا و بعد آن هویت تجلی را. این حال حال ولی خداست. اتصال بی واسطه با خدا.

- ولایت لازمه هدایتگری

کسی که می خواهد سِمت هدایتگری را بر مخلوقات داشته باشد لازمه او اینچنین ولایتی است. وگرنه از آنجا که هنوز در بند حجاب های نفسانی است به جای هدایت به خدا به نفس خود هدایت می کند. این ولایت مجوزی برای نبوت و امامت است. در حقیقت ولایت دو چهره دارد یکی نبوت و دیگری امامت که بطن هر دو ولایت است. در این میان مقام اول از آن رسول اعظم و پس از ایشان در همان افق امیر المؤمنین علیهما الصلوة و السلام است.

اولین موقعیت مطرح شدن ولایت امیرالمومنین

- از قرآن بپرسید!

با نگاهی گذرا به کتاب خدا این سوال به ذهن پرسشگر خطور می کند که چرا جریان مبعث پیامبر اسلام به تفصیل نیامده ولی جریان شب مبعث حضرت موسی آمده است. این کتاب دین اسلام است یا یهود؟ این حقیقت به ما متذکر می شود آنچه در این شب برای حضرت موسی که جیره خوار پیامبر اسلام است، آمده بدون شک و به طریق اولی در باره پیامبر اسلام صدق می کند.

این ماجرا در سوره مبارکه طه که از سور خاص و سوره ولایت است آمده است. ابتدا وحی الهی به تفصیلش بیان می شود و پس از اعلان نبوت ایشان، حضرت موسی دست به دعا بر می دارند و مواردی را از خداوند طلب می کنند. اینها همه از لوازم نبوت است. مواردی که در رابطه با خودشان بود را ابتدا می طلبند: شرح صدر،  میسّر شدن کارها و بیان روان. سپس از خداوند برای خود وزیری می طلبند.

در مقام اجابت باید طبق قاعده منطقی می آمد: "ما به انها را می دهیم" ولی آمده ما اینها را به تو داده بودیم. یعنی اینها از لوازم جدایی ناگذیر نبوت است از جمله وصی و وزیر داشتن. پس باید در شب مبعث رسول اعظم نیز به طریق اولی وزیری عطا شده باشد.

در ادامه داستان خداوند نعماتی را که از کودکی به ایشان عطا کرده بر می شمرد که مجموعه آنها به ما می فهماند که خداست و اوست که خدایی می کند. آیاتی نظیر اینها را در سوره مبارکه ضحی درباره پیامبر داریم.

سپس فرمان الهی در باب به سراغ فرعون رفتن می رسد. در این مقام دعایی دوباره به سوی خداوند می شود اما نه فقط از سوی حضرت موسی بلکه از جانب ایشان و حضرت هارون علیهما السلام. حضرت موسی در حواشی مدین بود و برادرش در مصر.  چگونه چنین چیزی ممکن است؟ اما حقیقت این است که وحی نه در حواشی مدین نازل می شود نه در مصر ونه در غار حرا. بلکه وحی در ملکوت حضور دارد و هر که به آن مقام ملکوتی برسد آن را درک می کند. هارون جسمش در مصر و روحش در ملکوت است و علی علیه السلام با اینکه در غار حرا نبود هر آنچه بر پیامبر نازل می شد درک می کرد. این مضمونی است که روایات ما نیز موید آنند. پس اولین فضای مطرح شدن ولایت امیر المومنین شب بعثت پیامبر بود.

- شهادت های سه گانه؛ لازمه ایمان حقیقی

خوب است دوباره به داستان حضرت موسی برگردیم، آنجا که ساحران را انذار داد و آنها پس از دریافت حقیقت به او ایمان آوردند. با اندکی تصور این وضعیت در می یابیم که آنها با آن مقا م اجتماعی رفیع و شکوه ظاهری و مهیب فرعون کار عظیمی کردند. اعتراف آنها به حق چنان خواندنی است که خداوند در سه جای قرآن آورده است. در آیات 121 و 122 سوره مبارکه اعراف آمده : "ما به رب العالمین و رب موسی و رب هارون ایمان آوردیم" مگر رب موسی و هارون تفاوتی دارد؟ نکته اینجاست که خداوند میخواهد بفهماند تنها ایمان به خدا و رسول کافی نیست بلکه شهادت به وصی او نیز لازمه ایمان است. چرا که قرآن کتاب گزافه کویی و تکرار نیست و از تک تک کلماتش مقصودی دارد. چس ما شهادات ثلاث داریم : شهادت به توحید، نبوت و امامت. در سوره طه ابتدا ایمان به رب هارون آمده سپس موسی. آنهم به دلیل تجلی بیشتر ولایت در این سوره است. متاسفانه برخی خدا را همچون شاعری قافیه پرداز دانسته اند و گفته اند چون خدا می خواسته این آیه هم مانند دیگر آیات به " یاء مقصوره " ختم شود، چنین کرده است.

دومین موقعیت مطرح شدن ولایت امیر المومنین ^{علیه السلام}

پس از سه سال دعوت غیر مستقیم، پیامبر طبق فرمان الهی تصمیم به دعوت مستقیم نمود و در ابتدا از خویشان شروع کرد. قاعدتا در چنین فضایی یک پیامبر باید تنها دعوت به توحید و نبوت کند اما به نقل از تاریخ طبری (که از کتب معتبرِ تاریخیِ نگاشته شده توسط اهل سنت است) بعد این دعوت حضرت می فرماید:" کدامتان حاضر است وزیر من شود." در اینجا چند مطلب وجود دارد، اول اینکه انتخاب وصی که امری سلیقه ای نیست که هرکسی بلند شد آن وصی باشد، حتی دست رسول الله هم نیست و قطعا از جانب خداست. ثانیا این سوال پیش می آید اگر فردی مثل ابو جهل برمی­خواست و از روی نفاق برای وزارت اعلام آمادگی می کرد چه می شد؟ اینجا رسول الله چه میکردند؟ لابد میگفتند من اشتباه کردم؟! اصلا اینها که هنوز مسلمان نشده اند، این حرف پیامبر در جمع کفار زده شده است. این فقط زمانی معقول و معنادار می­شود که بدانیم پیغمبر به علم غیب میدانستند که هیچ کدام از آنها بلند نخواهند شد. پس در حقیقت پیامبر، در شب انذار عشیره اقربین، هَمگام با ابلاغ توحید و نبوت، وصایت و امامت را نیز معرفی میکنند.

نکته ی دوم اینکه حضرت امیر در آن موقع 12 سال بیشتر سن نداشتند، رسول الله میفرمایند«اسمعوا له و اطیعوا» یعنی بطور مطلق از او تبعیت کنید. این وسط یک نکته ی ظریفی است که احتمالا اهل سنت و حتی شیعیان متوجه آن نبوده اند! وگرنه حذف میشد! فرض کنید یک نفر همه ی بزرگان حوزه ی علمیه قم و اساتید دانشگاه را در یک سالن جمع کند و به آنها بگوید از یک بچه ی کلاس پنجم تبعیت کنید! بنظر شما واکنش آنها چه خواهد بود؟! مسلماً به او خواهند گفت «عقلت پاره سنگ برداشته است؟! به ما میگویی از یک بچه ی کلاس پنجم تبعیت کنیم؟!» اتفاقا منطقی ترین برخورد همین برخورد است اگر که آن بچه یک بچه ی عادی باشد.

حالا این را درنظر بگیرید که در آن جلسه چه کسانی نشسته اند؟ ابولهب ها، کسانی که ازهرفرصتی برای زمین زدن پیامبر استفاده میکردند و برای اینکار انگیزه بسیار قوی داشتند، اما هیچ کدام جرأت نکردند اعتراض کنند، می توانستند بگویند« این بچه نه عقل و درایت دارد نه تجربه، برچه اساسی از او تبعیت کنیم؟! همه ی حرف های تو نیز مثل این انتخابت است، هی ما میگوییم محمد مجنون است، بفرما! اینهم نشانش!» اما هیچ کدام جرأت نکردند از طریق نقد شخصیت حضرت امیر به پیامبر اعتراض کنند، چرا؟ چون این شخصیت، در همان سن کم چنان تجلی کرده که حتی در آن شرایط خاص قبیله ایِ آن روز که اطاعت سران قبیله ها از کوچکتر ها معنا نداشت، باز هم کسی نگفت که این تصمیم غیرمنطقی است.

مورخین شخصیت امیرالمؤمنین را از تاریخ پاک کرده اند، شخصیتی که عِدل قرآن و شاهد نبوت شمرده شده، چنان عظمتی دارد که در 8 سالگی وصی خاتم الانبیاء می شود و در 11 سالگی دهان همه ی کفار را بسته تاجایی که احدی از شیوخ و سران قبائل اجازه تعرض به شخصیت او را  به خود نمی دهند.

الحمد لله رب العالمین

***

جلسه ی سیر و سلوک قرآنی با موضوع

"ولایت، حقیقت نبوت"

دریافت فایل صوتی با حجم 7 مگابایت

---

پ.ن:

- برای آگاهی از مطالب جدید وبگاه گفتمان برتر، عدد 3 را به شماره"50002340400166" ارسال نمائید.

- درج این مطلب در سایت عمارنامه ، رجانیوز ، دیلی لینک

در این زمینه بخوانید:

- بررسی ضرورت و اهمیت محاسبه در فعالیت های اجتماعی

- معرفی جلسات سیر و سلوک قرآنی

- معرفی حجت الاسلام و المسلمین نخاولی

الیوم اکملت لکم دینکم...

---

غدیر در نگاه مقام معظم رهبری

عیدالله ‌الاکبر 

غدیر در آثار اسلامی ما به "عیدالله‌الاکبر "، "یوم العهد المعهود " و "یوم المیثاق المأخوذ " تعبیر شده است. این تعبیرات که نشان دهنده‌ی تأکید و اهتمامی خاص به این روز شریف است، خصوصیتش در مسأله‌ی ولایت است. آن عاملی که در اسلام ضامن اجرای احکام است، حکومت اسلامی و حاکمیت احکام قرآن است، والا اگر آحاد مردم، ایمان و عقیده و عمل شخصی داشته باشند، لیکن حاکمیت -چه در مرحله‌ی قانونگذاری و چه در مرحله‌ی اجرا - در دست دیگران باشد، تحقق اسلام در آن جامعه، به انصاف آن دیگران بستگی دارد.

اگر آنها افراد بی‌انصافی بودند، مسلمانان همان وضعی را پیدا می‌کنند که شما امروز در کوزوو، دیروز در بوسنی و هرزگوین، دیروز و امروز در فلسطین و در جاهای دیگر شاهدش بوده‌اید و هستید - ما هم در ایران مسلمان عریق و عمیق خودمان، سالهای متمادی همین را مشاهده می‌کردیم - اما چنانچه حکام، قدری با انصاف باشند، اجازه خواهند داد که این مسلمانان به قدر دایره‌ی خانه‌ی خودشان - یا حداکثر ارتباطات محله‌ای - چیزهایی از اسلام را رعایت کنند؛ ولی اسلام نخواهد بود!

(بیانات به‌مناسبت عید سعید غدیر 16 / 01 / 1378) 

اگر تخلف نمی‌شد... 

امروز ما و جامعه‌ی بشری، همچنان در دوران نیازهای ابتدایی بشری قرار داریم. در دنیا گرسنگی هست، تبعیض هست - کم هم نیست؛ بلکه گسترده است، به یک جا هم تعلق ندارد؛ بلکه همه جا هست - زورگویی هست، ولایت نابحق انسان‌ها بر انسان‌ها هست؛ همان چیزهایی که چهار هزار سال پیش، دو هزار سال پیش به شکل‌های دیگری وجود داشته است. امروز هم بشر گرفتار همین چیزهاست و فقط رنگ‌ها عوض شده است. "غدیر " شروع آن روندی بود که می‌توانست بشر را از این مرحله خارج کند و به یک مرحله‌ی دیگری وارد کند. آن وقت نیازهای لطیف‌تر و برتری، و خواهش‌ها و عشق‌های به مراتب بالاتری، چالش اصلی بشر را تشکیل می‌داد.

راه پیشرفت بشر که بسته نیست! ممکن است هزارها سال یا میلیون‌ها سال دیگر بشریت عمر کند؛ هر چه عمر کند، پیوسته پیشرفت خواهد داشت. منتها امروز پایه‌های اصلی خراب است؛ این پایه‌ها را پیغمبر اسلام بنیانگزاری کرد و برای حفاظت از آن، مسأله‌ی وصایت و نیابت را قرار داد؛ اما تخلف شد. اگر تخلف نمی‌شد، چیز دیگری پیش می‌آمد. "غدیر " این است. در طول دوران دویست‌وپنجاه ساله‌ی زندگی ائمه (علیهم‌السلام) - که عمر دوران ظهور ائمه از بعد از رحلت پیغمبر تا زمان وفات حضرت عسکری، دویست‌وپنجاه سال است - هر وقت ائمه توانسته‌اند و خودشان را آماده کرده‌اند تا این‌که به همان مسیری که پیغمبر پیش‌بینی کرده بود، برگردند؛ اما خوب، نشده است دیگر. حالا ماها در این برهه‌ی از زمان، به میدان آمده‌ایم و همتی هست به فضل و توفیق الهی و ان‌شاءالله که به بهترین وجهی ادامه پیدا کند.

(دیدار اساتید و دانشجویان دانشگاه امام صادق(علیه‌السلام) 9 / 10 / 1384)

نباید طرح مسأله غدیر به جدایی مسلمان‌ها بینجامد 

مرحوم آقای مطهری(رضوان‌الله‌علیه) مقاله‌ای به نام "الغدیر و وحدت اسلامی " دارد؛ ایشان در آن، این مسأله را تبیین می‌کند که، طرح مسأله‌ی غدیر، چطور می‌تواند وسیله‌ای باشد برای نزدیک کردن دل‌های مسلمان‌ها به همدیگر. مرحوم علامه‌ی امینی هم عقیده‌ی شیعه را در "الغدیر " اثبات کرده است؛ اما کتاب، بیان، لحن، سلیقه و شیوه‌ی برخورد او با مسأله، طوری است که همه‌ی مسلمین را جذب می‌کند. 

شما تقریظهایی را که مسلمانان مصر، شام و دیگر نقاط دنیا بر کتاب ایشان نوشته‌اند، ببینید! ما باید توجه داشته باشیم که نوع طرح مسأله، طوری نباشد که به جدایی مسلمان‌ها بینجامد؛ این خیلی مهم است.

الان جمعیت انبوهی از مسلمانان دنیا به مکتب و مذهب ما معتقدند و در دنیا هم آبرومندند. هم جمهوری اسلامی در ایران و هم شیعیان در هر نقطه‌ای که هستند، مردم آبرومندی هستند و در عراق، لبنان و جاهای دیگر، مسلمان‌ها به وجود اینها افتخار می‌کنند. بنابراین باید مراقب باشیم که مسأله را طوری طرح کنیم که هم‌عقیده‌های خودمان ناراحت نشوند. البته باید عقیده‌ی خودمان را بیان و آن را تثبیت کنیم؛ اما اشتباهات و خطاها را هم برطرف کنیم. (14 / 09 / 1384)

منبع: سایت رجانیوز

---

پ.ن:

- غدیر، یک تاریخ است؛ تاریخى که ابتدایش مدینه است، میانش کربلا و انتهایش ظهور

- عید سعید غدیر خم، عیدالله اکبر و عید ابلاغ ولایت و امامت بر رهروان راه حقیقت مبارک باد.

- سامانه اطلاع رسانی اختصاصی وبگاه گفتمان برتر راه اندازی شد؛ برای آگاهی از مطالب جدید این وبگاه عدد 3 را به شماره"50002340400166" ارسال نمائید.

در این زمینه بخوانید:

- چهار خاطره ی قرآنی از امام خامنه ای که تاکنون نشنیده اید

- غدیر در کلام علامه طهرانی/ امام احمدبن‌حنبل: علی(ع) به خلافت زینت بخشید

قربانگاه محبوب؛ سکوی پرشِ حکمت

---

قربانگاه محبوب؛ سکوی پرشِ حکمت

خلاصه ای ازنکات مطرح شده 
توسط حجت الاسلام دکتر نخاولی در جلسه سیر و سلوک قرآنی مورخ 25 مهرماه 1392

- حکمت چیست؟
گاهی ما اطلاعاتی بدست می آوریم. اگر این اطلاعات با هم متصل شوند به آن، علم اطلاق می کنیم و اگر این علم با نظام عالم ارتباطی پیدا کند معرفت نامیده می شود. اما اگر این معرفت چنان به صدر و ذیل عالم مرتبط شود که توانایی مدیریت صحیح زندگی در هر دو سرا را پیدا کند به آن حکمت می گوییم. نتیجه عملی حکمت کنترل نفس است. حکمت، معرفتی است که از ذهن عبور کرده و در نفس پیاده شده است. در حالات پیامبر می گویند هنگامیکه درباره معاد سخن می راند همچون فرمانده ای که دشمن را در پیش روی خود می بیند صحبت می نمود. این فقط ثمره حکمت است و از معرفت ذهنیِ صرف، چنین بر نمی آید.

- آیه حکمت
خداوند در آیه شریفه 269 سوره مبارکه بقره می فرماید:
«یُؤْتىِ الْحِکْمَةَ مَن یَشَاءُ  وَ مَن یُؤْتَ الْحِکْمَةَ فَقَدْ أُوتىِ‏ خَیراً کَثِیرًا  وَ مَا یَذَّکَّرُ إِلَّا أُوْلُواْ الْأَلْبَابِ»
"خدا مطلقِ حکمت را به هر که خواهد عطا کند، و هر که را به حکمت رسانند خیر فراوانی بدو رسیده است، و این حقیقت را جز صاحبان خرد ناب متذکر نشوند."
این آیه شریفه هفته ها گفتگو را می طلبد اما به فراخور بحث جرعه ای از آن می نوشیم. اینجا سخن از مطلق حکمت است اما به هرکس به اندازه ظرف او عطا می شود. ظرف وجودی تفاوتی که با ظروف مادی دارد اینست که مثل بادکنک هر چه در آن بریزند حجمش توسعه می یابد و اگر چیزی نریزند چنان می خوابد که هیچ در آن نمی گنجد.

- آرزومندان حکمت
می فرماید حتی آرزوی حکمت را در سر داشتن، به معنی واقعی آرزو که منشاء حرکت باشد، نیازمند خرد و عقل ناب است. عقول ما اکثرا مشوب و آلوده است. لُبّ یعنی عقل خالص. همه به میوه گردو که از درخت می افتد گردو می گویند. وقتی پوست سبزش را می کنند باز هم گردوست. پوست سختش را که می شکنند باز هم گردوست. پوست نازکش هم همینطور. اما گردوی حقیقی همان مغز سفید آنست. ما نیز به عقل های آلوده مسامحتا عقل می گوییم اما عقل حقیقی همان لبّ است. صاحبان چنین عقلی طالب حکمت اند. البته باید گفت که آلودگی های عقل تنها در فضا های غیر اخلاقی ایجاد نمی شود بلکه برخی تغییر خواهی ها و قانون گریزی ها می تواند منشاء آن شود.

- شرط اساسی اعطاء حکمت
آیات قرآن کریم علاوه بر معانی ملکوتی تک تک آنها، از یک نظم و چینش ملکوتی بی نظیر بهره می برند، چرا که چیدمان آن از آن خداست: و رتّلناه ترتیلا.
با صرف دقت مشاهده می کنیم که آیه حکمت درست در میان آیات انفاق آمده است، آنجا که خداوند می فرماید شیطان شما را به فقر وعده می دهد و خداوند شما را به آمرزش. از این چینش آیات در می یابیم که شرط اساسی قابلیت دریافت حکمت، انفاق است : انفاق مال و جان.
- روح جاری در عید قربان
جریان عید قربان یک کلمه است: گذشتن از خواست و مطلوب. خداوند می فرماید : لن تنالوا البرّ حتی تنفقوا ممّا تحبّون. اگر از محبوب های غیر خدایی گذشتیم یکی از عطایای خداوند حکمتِ به این عظمت است.
باید فهرستی از محبوب هایمان ( خوراک، خواب، ...) تهیه کنیم و ببینیم چقدر می توانیم از آنها بگذریم. این یک معدله در هستی است که از هر چه بگذریم بالاتر آن را به ما می دهند و در هر چه بمانیم به پایین تر سقوط می کنیم. اگر از خواب گذشتیم و در نیمه شب به مناجات با خداوند پرداختیم آن عطایای شگفت نصیبمان می شود که خداوند در حدیث قدسی فرمود:" احدی نمی داند که چه برای شب زنده داران پنهان کرده ام." اگر این معنی را دریابیم دیگر خوابمان مثل حالت تجافی در نماز چنان سبک می شود که به محض رسیدن زمان از جا بر می خیزیم. گاهی شده که از بی خوابی بلند می شویم و نمازی در نیمه شب می خوانیم. این پسندیده است اما ارزش کار وقتی معلوم می شود که خواب شیرین و سنگین را برای شب زنده داری رها کنیم.

- دشمن ترینِ دشمنان
در روایات وارد شده:" دشمن ترین دشمنان نفس توست." آیا می توان متصور شد کسی به فلاح برسد ولی از دشمن خود پیروی کند. در جلسات پیش گفتگو شد که باید به فهرست اعمالمان بنگریم و ببینیم کدام مخالفت با نفس بوده و کدام موافقت. به هنگام مواجهه با غذاهای متنوع آیا همان ابتدا به سراغ خوشمزه ترین نمی رویم؟ آیا تا بحال سابقه داشته کسی پیروز شود و فرمانده اش دشمنش باشد؟

- حرکت روی خط اعتدال
البته باید توجه داشت که در این سیر مخالفت با نفس دچار افراط و تفریط نشویم. قدم اول انجام واجبات و ترک محرمات است. همینکه به نماز اهمیت بدهیم و مثلا با آرامش بخوانیم و سعی در حضور قلب کنیم و مقدمات( وضوی نیکو وسجاده و عطر و...) و مقارنات( رکوع و سجود و قنوت نیکو و ...) و تعقیبات آنرا به نیکویی بجا آوریم خوب است. قدم بعد رعایت مستحبات و مکروهات است( نماز شب و سه روز روزه در ماه و 50 آیه قرآن در روز و...) وگرنه معنی ندارد کسیکه در قدم اول کاهلی می کند قدم های بعدی را بردارد. با این حرکت های هیجانی هم به نفس آسیب جدی می زند و هم باعث ازار و اذیت اطرافیان می شود. حتی در عبادات هم نباید تابع نفس بود.
این سیر صعودی در اعمال ابتدا هم در کمیت است و هم در کیفیت اما در مقطعی به خاطر محدودیت شبانه روز تنها در بردار کیفیت پیشرفت می کند. این پیشرفت و ازدیاد را باید چنان مدیریت کردکه نه موجب آزار دیگران شود و نه با این بهانه و ترک اعمال نوافل باعث ضایع شدن خودمان بشویم.

- ادامه نامه مرحوم بیدآبادی و شرح مختصر آن
"... بعد آنکه نفس را پاکسازی( از معصیت ها و خواهش ها) کردی به دل خود رجوع کن. اعتقادات خود را به استدلال محکم کن و درونت را به خلق و خوی فرشتگان آراسته کن و آداب و عبادات را با شرایط آن رعایت کن. البته این مراتب والا با آرزو و هوس حاصل نمی شود و با ظاهر سازی و قبا و عبا و انگشتر و نسب نیکو بدست نمی آید. باید از دنیا بگذری و محبت آنرا از دل بیرون کنی.... کاری نداشته باش که دنیا به کام چه کسی شد و مبادا به نشستن در حلقه یاران و تفاخر به آنان مشغول شوی..."
(باید توجه داشت این عبارات خطاب به مرجع تقلید زمان است. هر کسی نقطه ضعف هایی دارد که اگر آتها تحریک شود خود را نشان میدهد. باید خود را شناخت. انگاره غلط از خودمان خیلی کار دستمان می دهدو ناگهان مبینیم درونمان حسادت ریشه دوانده در حالیکه می پنداشتیم ما از اینها بری بوده ایم. باید خود را محاسبه کرد تا قبل وقوع، واقعه را علاج کنیم. همه مشکلات زندگی حاصل همین بی حساب و کتاب بودن هاست. وقتی خود را نمی شناسیم وظایف خود را هم نمی شناسیم و قاعدتا ترتّب آنها را نمی دانیم و به ظرفیت های خود آگاهی نداریم. باید دید اعمالمان ما را به کجا رسانده است)
" اعمال سخت موجب اصلاح قلب و موجب ماندگاری در بهشت می گردد... اگر نفس را به کار نگیری او تو را به بازی می گیرد. رستگار کسی است که نفس را بپالاید و از خواهش های باطل باز دارد... در زیارت بر حذر باش ازینکه با خواندن عبارات زیارت از دروغ گویان باشی..."

- یک یادآوری در باب عید سعید غدیر
بزرگان همواره در بزرگداشت این عید الله الاکبر می کوشیدند و به ان توصیه می کردند. زیرا نمی شود کسی مرید کسی باشد و این ارادت خود را بروز ندهد واصلا ارادتی ارادت است که بروز کن. و ابراز آن موجب رشد می شود. اگر میخواهیم برای همسر و فرزندان لباس یا هدیه ای در سال بخریم در این ایام بخریم. و در حد امکان به سرور شرعی و بیان کمالات حضرت امیر المومنین علیه السلام بپردازیم به گونه ای که اگر فردی وارد خانه ما شد بفهمند افراد خانه عاشق فردی هستند و این روزها عشقشان طلوع کرده است.

الحمد لله رب العالمین

***

 جلسه سیر و سلوک قرآنی با موضوع

" بررسی حدود افراط و تفریط در تهذیب نفس"

مورخ 25 مهرماه 1392

دریافت فایل صوتی با حجم 9 مگابایت

---

پ.ن:

- سامانه اطلاع رسانی اختصاصی وبگاه گفتمان برتر راه اندازی شد؛ برای آگاهی از مطالب جدید این وبگاه عدد 3 را به شماره"50002340400166" ارسال نمائید.

مطالب مرتبط:

- بررسی ضرورت و اهمیت محاسبه در فعالیت های اجتماعی

- بررسی رابطه ی ایمان و محاسبه

- احساس فقر و بیچارگی نسبت به قیامت، نقطه ی مرکزی تقوا

- معرفی جلسات سیر و سلوک قرآنی

- معرفی حجت الاسلام و المسلمین نخاولی

- درج این مطلب در سایت عمارنامه

توصیة امام صادق برای کسانی‌ که قصد حرکت به‌سوی حقیقت را دارند

---

سخن امام صادق علیه السلام با طلاب علوم و معارف اسلام

روایت عنوان بصری؛ راهبردهای علم آموزی بر اساس اسلام

آنچه برای طالبان علوم و معارف اسلام بیش از هرچیزی اهمیت دارد اینست که مسیر حرکت علمی و معنوی خود را مطابق خواست و دستور معصومین ^{علیه السلام} تنظیم نمایند، ائمه معصومین ^{سلام الله علیهم} نیز با علم به این موضوع، بمناسبت، توصیه هایی به اهل علم زمان خود داشته اند. امام صادق ^{علیه‌السّلام}  نکات کلیدی علم‌آموزی را به تفصیل در طی گفتگویی با عنوان بصری، بیان نموده و می‌فرمایند:‌ اینها توصیة من برای کسانی‌است که قصد حرکت به‌سوی حقیقت را دارند.

به نظر شما حضرت چه توصیه‌هایی برای طالبین علم دارند؟ آیا نام روایت "عِنوان بصری" را شنیده‌اید؟ مرحوم آیه‌الله حاج سیّدعلی قاضی طباطبایی قدّس‌سرّه که از مجتهدین و اساتید مبرّز علم و عمل و استاد مرحوم علامه طباطبایی قدّس‌سرّه بودند، شاگردان خود را به شرط التزام به این روایت می‌پذیرفتند. ترجمه این روایت را در زیر ملاحظه کنید:

"عنوان بصری" که پیرمردی 94 ساله است می‌گوید:

من با "مالک بن اَنَس" که یکی از علماء چهارگانه از عامّه  بود رفت و آمد داشتم، وقتی حضرت صادق ^{علیه‌السّلام} به مدینه تشریف آوردند به خدمت ایشان هم می‌رسیدم و همان‌طور که از "مالک" سؤال می‌پرسیدم از ایشان هم سوالاتی می‌کردم. روزی به من فرمودند: من مجال ندارم و گرفتارم و در ضمن اذکاری  هم برای هر یک از ساعات شبانه‌روز دارم و فرصت پاسخگویی به شما را ندارم، تو که با "مالک بن انس" رفت و آمد داری برو و سؤالات خود را از او بپرس.

"عنوان" ادامه می‌دهد:

من از کلام حضرت اندوهگین شدم و از خدمتشان بیرون آمدم و با خود گفتم: اگر قابلیتی در من تشخیص می‌داد مرا از خود دور نمی‌کرد و سؤالاتم را پاسخ می‌داد!

به مسجد پیامبرصلی الله علیه وآله رفتم و زیارت کردم و فردا ی آن روز نیز دوباره به مسجد رفتم و دو رکعت نماز خواندم و به خداوند عرضه داشتم که: خدایا از تو می‌خواهم که نظر لطف حضرت صادق ^{علیه‌السلام} را به سوی من بازگردانی و از علوم او، حقایقی را که بتوانم به‌سوی راه مستقیم تو حرکت کنم نصیب من گردانی.

اندوهگین به خانه بازگشتم و به خاطر محبتی که از حضرت صادق ^{علیه‌السلام} در قلب من جای گرفته بود دیگر سراغ " مالک بن انس" نرفتم. خانه‌نشین شدم و جز برای نمازهای پنجگانه از خانه خارج نشدم تا اینکه صبرم تمام شد، یک روز بعد از ظهر لباس پوشیدم و به سوی خانه حضرت صادق ^{علیه‌السلام} به راه افتادم. به خانه حضرت رسیدم و اجازه ورود خواستم، خدمتکار حضرت آمد و پرسید چه کار دارید؟ گفتم: می‌خواستم خدمت حضرت برسم. گفت: حضرت مشغول نماز هستند. من همانجا نشستم، طولی نکشید که خدمتکار آمد و گفت: با لطف و عنایت الهی وارد شوید. وارد شدم،  سلام کردم،  حضرت پاسخ دادند و فرمودند: بنشین، لطف خدا بر تو باد. من نشستم؛  حضرت مدّتی سربه زیر انداختند سپس سربلند کردند و فرمودند: اسم شما چیست؟ عرض کردم: ابوعبدالله، فرمودند: خداوند همیشه تو را بنده خود قرارد هد و موفق کند، چه فرمایشی دارید؟ من به خودم گفتم: اگر از این ملاقات چیزی بیشتر از همین دعا به دستم نمی‌آمد از سرم هم زیاد بود. حضرت دوباره سربلند کردند و گفتند: چه فرمایشی دارید؟

عرض کردم: من از خدا خواستم که نظر لطف شما را نسبت به من جلب کند و مرا از علوم شما بهره‌مند سازد و امیدوارم که خداوند خواسته مرا اجابت کرده باشد.

حضرت شروع به صحبت کرده، فرمودند:

ابوعبدالله! علم فقط با آموختن به دست نمی‌آید، حقیقتِ علم نوری است که در قلب قرار می‌گیرد، قلب کسی که خداوند بخواهد او را هدایت کند؛ پس اگر دنبال علم هستی ابتدا باید حقیقت بندگی را در خودت ایجاد کنی و علم را به کار ببری و اهل سؤال  و جستجو باشی، در این صورت خداوند به تو حقایق را خواهد فهماند.

"عنوان بصری" می‌گوید: قصد پرسیدن سوالی را داشتم عرض کردم: ای بزرگوار!  حضرت فرمودند: مرا با نام صدا کن، من گفتم: یااباعبدالله، حقیقت عبودیت چیست؟حضرت فرمودند:

کسی به حقیقت عبودیت رسیده است که سه ملاک و شاخصه زیر را داشته باشد:

1. نسبت به امکاناتی که خداوند در اختیار او قرار داده است احساس مالکیّت و استقلال نکند، زیرا بندگانی که خود را مالک نمی بیند، تمام امکاناتی را که در اختیار دارند مربوط و متعلق به خدا می‌بینند و آنها را هرجایی که خداوند اراده کرده باشد قرار می‌دهند.

2. طبق سلیقه و دلخواه برای خود برنامه ریزی نمی کند.

3. تمام مشغولیّت‌های او در راه انجام وظایفی است که خداوند برای او تعیین کرده است.

نتیجه این سه خصوصیّت این‌گونه است که:

1. وقتی بنده ای خود را مالک امکانات ندید، بخشش و دراختیار دیگران قرار دادن برای او آسان می‌شود.

2. اگر برنامه ریزی زندگی خود را براساس نظر خداوند انجام داد و امور را به خداوند سپرد، مشکلات زندگی برای او آسان می‌شود.

3. و وقتی تمام ذکر و فکر او انجام وظیفه الهی بود، فرصتی برای درگیری با دیگران و فخرفروشی پیدا نخواهد کرد.

نتیجه این که: وقتی خداوند به بنده ای این سه حالت را عنایت کرد، دنیا و شیطان و مردم، ذهن و قلب او را مشغول نخواهد کرد، با انگیزه مال اندوزی و فخرفروشی به زندگی دنیایی نمی پردازد، چشم به امکانات دیگران ندارد تا نردبان ترقی او شوند، عمر خود را به کارهای بیهوده صرف نمی‌کند. این اوّلین درجه تقوی است، خداوند در قرآن می‌فرماید:

این عالِم آخرت است که آن را اختصاص به کسانی داده ایم که به دنبال برتری و فساد نیستند و البته که پیروزی نهایی با اهل تقوی است.

"عنوان بصری" ادامه می‌دهد که:  به حضرت عرض کردم: توصیه هایی به بنده بفرمایید. حضرت فرمود:

9 سفارش برای تو و هر کسی که دنبال حرکت به سوی خدا است دارم و از خداوند می‌خواهم که تو را موفق کند تا آنها را به کار ببری. سه سفارش از این 9 سفارش مربوط به جلوگیری از هوای نفس است و سه سفارش مربوط به بردباری است و سه سفارش دیگر مربوط به علم است، به دقّت این سفارشات را نگهداری کن و مبادا در انجام آنها کوتاهی کنی.

"عنوان بصری" می‌گوید: خدمت حضرت عرض کردم: تمام وجودم برای شنیدن و عمل به سفارشات شما آماده است، حضرت شروع به بیان سفارشات نمودند:

اما توصیه‌های مربوط به جلوگیری از هوای نفس:

1. به هیچ وجه چیزی که میل به خوردن آن را نداری نخور زیرا زمینه ساز احمقی و نابخردی است.

2. تا گرسنه نشده ای غذا نخور.

3. وقتی می‌خواهی غذا بخوری غذای حلال بخور و نام خدا را ببر و گفتار حضرت رسول ^{صلی الله علیه و آله} را به یاد بیاور که فرمود: انسان ظرفی بدتر از شکمش را پر نکرده است اما چون ناچار به رسیدگی به آن است پس طبق این برنامه باشد که: یک سوم برای غذا، یک سوم برای آب و یک سوم برای نَفَس .

اما توصیه‌های مربوط به بردباری:

1. در مواقع نزاع و اختلاف، اگر کسی به تو گفت که هر کلمه تو را, با ده کلمه جواب خواهم داد تو به او بگو به جای یک کلمه اگر ده کلمه هم به من بگویی حتی یک کلمه در جواب نخواهی شنید.

2. هر کس به تو ناسزا گفت تو به او بگو: اگر حرف تو درست باشد و من لایق این ناسزا باشم از خداوند می‌خواهم که مرا ببخشد و اگر حرف تو نادرست باشد از خداوند می‌خواهم که تو را ببخشد.

3. هر کس تو را تهدید کرد توبا او به خیرخواهی و ملاحظه رفتار کن.

اما توصیه‌های مربوط به علم:

1. آنچه نمی دانی از اهل علم بپرس و به هیچ وجه با انگیزه امتحان کردن و ارزیابی  ازآ نها نپرس.

2.  به هیچ وجه طبق سلیقه و دلخواه خود عمل نکن و در تمام نقاط و جوانب زندگی با دقّت و محاسبه عمل کن و ضررهای احتمالی را در نظر بگیر.

3. همان‌طور که از شیر فرار می‌کنی از نظر دادن برای دیگران و تعیین تکلیف آنها فرار کن و خودت را پلی برای عبور دیگران قرار نده.

"عنوان" در انتها می‌گوید: حضرت به من فرمودند:

ابوعبدالله! می‌توانی بروی آنچه باید می‌گفتم گفته شد، من دیگر مجال ندارم، وقت ذکر من است و من به برنامه‌های خود مقید هستم،تمام مراتب سلام و سلامت خداوند بر کسی باد که به دنبال هدایت می‌رود.

به عبارات زیر در توصیف روایت "عنوان بصری" دقّت کنید:

"مرحوم قاضی رحمه‌الله‌علیه برای گذشتن از نفس امّاره و خواهش‌های مادّی و طبعی و شهَویّ و غضبی که غالباً از کینه و حرص و شهوت و غضب و زیاده روی در تلذّذات برمی‌خیزد، روایت عنوان بصری را دستور می‌دادند به شاگردان و مریدان سیر و سلوک الی الله تا آن را بنویسند و بدان عمل کنند. یعنی یک دستور اساسی و مهم، عمل طبق مضمون این روایت بود و علاوه بر این می‌فرمودند باید آن را در جیب خود داشته باشید و هفته‌ای یکی دوبار آن را مطالعه نمایید.این روایت بسیار مهم است." [1]

برای مطالعه ی متن عربی این روایت به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

ترجمه از استاد حجت الاسلام و المسلمین شیخ عبدالحمید واسطی

برگرفته از کتاب راهنمای تحصیل در حوزه های علمیه

---

[1]"روح مجرّد، یادنامه موحّد عظیم و عارف کبیر حاج سیّد هاشم موسوی حداد"؛ تألیف مرحوم علامه آیه الله حاج سّید محمّدحسین حسینی طهرانی قدّس‌سرّه ص 176؛ انتشارات علّامه‌طباطبایی 1421

---

پ.ن:

- سامانه اطلاع رسانی اختصاصی وبگاه گفتمان برتر راه اندازی شد؛ برای آگاهی از مطالب جدید این وبگاه عدد 3 را به شماره"50002340400166" ارسال نمائید.

- درج این مطلب در سایت عمارنامه ، افسران ، رجانیوز     

مطالب مرتبط:

- معرفی حجت الاسلام و المسلمین شیخ عبدالحمید واسطی
  - معرفی حجت الاسلام و المسلمین شیخ مهدی نخاولی

- معرفی جلسات سیر و سلوک قرآنی
- فرهنگ زندگی علمی، راهبرد تربیت طلبه

خاطرات شاذ هاشمی و واکنش شش ماه قبل امام خامنه ای

---

به بهانه ی تلاش اینروزهای هاشمی برای تحریف آرمان های امام؛

خاطرات شاذّ هاشمی؛ 
خطری که رهبر انقلاب شش ماه قبل هشدار داده بودند

مدتی است که جناب آقای هاشمی رفسنجانی و بعضی از اطرافیان ایشان، با سوء استفاده از سابقه ی خویش و با بیان خاطرات و جملاتی نقل نشده از امام راحل سعی در بازتعریف شخصیت این مرد عظیم الهی و تحریف آرمانها و شعارهای اصلی انقلاب اسلامی مردم ایران  دارند.
این حرکت که بوسیله ی ایشان و برخی نزدیکان و طرفدارانشان و همچنین سایت اطلاع رسانی ایشان شروع شده، موجی از واکنش ها را در فضای مجازی و فضای واقعی بدنبال داشته است

در ادامه میبینیم که چطور رهبر بصیر و حکیم انقلاب اسلامی ایران حضرت امام خامنه ای^{روحی له الفداء}  از مدت ها قبل و بخصوص شش ماه گذشته، در سخنرانی های خود نسبت به این مسئله واکنش نشان داده و ضمن پیش بینی این حرکت، پاسخ آنرا نیز پیشاپیش بیان فرموده بودند.

1

- تحریف شعارهای انقلاب؛راهبرد ضد انقلاب برای اسقاط نظام

یکى از کارهاى مهمى که جبهه‌ى ضدانقلاب - چه انقلاب ما، و چه انقلابهاى دیگر - در طول تاریخ و در عرض دنیا داشتند و میکردند، این بوده است که سعى کنند ارزشهاى انقلاب را کمرنگ کنند. به اینجا هم محدود نمیشود؛ اول ارزشها را کمرنگ میکنند، بتدریج آنها را محو میکنند؛ اگر میدان پیدا کنند، آنها را تبدیل به ضدارزش میکنند؛ این کارى است که در دنیا معمول است؛ این را ما در تاریخ انقلابهاى دنیا مشاهده میکنیم؛ و در انقلابهائى هم که زمان خود ما - در طول این عمر طولانى‌اى که ما کردیم - دیدیم و خبر شدیم، این را مشاهده کردیم. جبهه‌ى مقابل انقلاب و ضدانقلاب، شعارهاى انقلاب را هرگز فراموش نخواهد کرد؛ یعنى میداند که در این رویاروئى، در این هماوردى، آن چیزى که توانست جبهه‌ى انقلاب را پیروز کند و جبهه‌ى ضدانقلاب را به هزیمت وادار کند، در درجه‌ى اول این شعارها بود؛ که هرچه شعارها پرمغز و جذاب و واقعى و براى مردم مفهوم و ملموس بود، کمک آن به پیشرفت انقلاب بیشتر شد. سعى میکنند این شعارها را بتدریج محو کنند، کمرنگ کنند. ( بیانات در آخرین دیدار رئیس جمهور و هیئت دولت دهم - 1392/04/23)

در این سه دهه‌ى پرافتخارى که بر نظام جمهورى اسلامى گذشته است، حملات زیادى به ما شد؛ حملات ساختارشکنانه، حملات معارضه‌ى جدى با هویت اسلامى، روح اسلامى، روح انقلابى. خیلى در این سى سال به ما حمله شده. به شعارهامان دست‌اندازى کردند؛ شعارهامان را تحریف کردند، خیلى اوقات شعارهامان را غلط معنا کردند. خیلى اوقات تلاش شد - تلاشهاى سازماندهى شده، نه تلاش فردى - براى اینکه مردم را نسبت به اصل انقلاب مسئله‌دار کنند، ولى مردم و انقلاب ایستادند؛ این خصوصیت مردم ماست. این خیلى اهمیت دارد. سى و یکى دو سال دائم علیه انقلاب کار شده، در عین حال مردم ایستاده‌اند و شعارهاى انقلاب، امروز زنده است. حرفهاى امام، امروز حرفهاى رائج است؛ سکه‌ى رائج است. کسانى که میخواهند در بین مردم سرى بلند کنند، حرفهاى امام را تکرار میکنند؛ خودشان را مستند به امام نشان میدهند. یک روز خلاف این بود؛ یک روزى که چندان دور نیست از ما، کسانى بودند که تظاهر میکردند به مخالفت با امام؛ رفتند گفتند انقلاب دفن شد! صریحاً اعلام کردند. عده‌اى گفتند که بایستى مردم را از خدا جدا کرد! اینها را صریح پشت بلندگو آن روز میگفتند. امروز جرأت نمیکنند اینها را بگویند. امروز آن کسانى که با مردم میتوانند حرف بزنند، تریبون دارند - یا از هر وسیله‌اى استفاده میکنند - دم از امام و دم از انقلاب و دم از شعارهاى امام میزنند؛ حالا با شیوه‌هاى خاص.

2

آرمان های امام از نگاه هاشمی و دوستان

- خاطره هاشمی از آیت الله گلپایگانی؛ مرگ بر ضد ولایت فقیه را حذف کنید!

 عصر احمدآقا آمد و نوار سخنان‌ آقای‌ [آیت‌الله‌ العظمی‌ محمدرضا]گلپایگانی‌را آورد و گوش‌ دادیم‌. به‌ شعار ”مرگ‌ بر ضد ولایت‌ فقیه“ اعتراض‌ دارند و از مجلس‌ می‌خواهد که‌ در تشخیص‌ ضرورت‌ و موضوعات‌ احکام‌ ثانویه‌، دقت‌ و وسواس‌ داشته‌ باشد، ولی‌ با خضوع‌ و احترام‌ صحبت‌ کرده‌اند. من‌ هم‌ در نمازجمعه‌ از ایشان‌ تشکر کردم‌. قرار شد با مشورت‌ با امام‌ سخنان‌ایشان‌ پخش‌ شود.احمد آقا اطلاع‌ داد که‌ امام‌ موافقند.

(قابل ذکر است که تیتر این مطلب بعد از واکنش های منفی بسیار زیاد تغییر کرده و تیتر داخل عکس تیتر ثانویه است)

برای مطالعه متن کامل به ادامه ی مطلب رجوع کنید

---

پ.ن:

- جمله ی معناداری که امروز (20 مهرماه) سامانه ی پیامک دفتر رهبری بمناسبت شهادت امام باقر(ع) ارسال کرد:

«شهادت امام باقر (علیه‌السّلام) که یک شهادت داراى پیام بود؛ لذا خود امام باقر وصیت کرد که بعد از او تا ده سال در منا به مناسبت این رحلت، یادبود برپا شود. در میان ائمه‌ى ما این بى‌سابقه است، بى‌نظیر است. یاد امام باقر(ع)، یعنى یاد سر برآوردن حیات دوباره‌ى جریان اصیل اسلامى در مقابله‌ى با تحریفها و مسخهائى که انجام گرفته بود.(88.9.4)»

- سامانه اطلاع رسانی اختصاصی وبگاه گفتمان برتر راه اندازی شد؛ برای آگاهی از مطالب جدید این وبگاه عدد 3 را به شماره"50002340400166" ارسال نمائید.

مطالب مرتبط:

- درج این مطلب در سایت عمارنامه ، رجانیوز ، دیلی لینک ، 598 ، افسران ، خط امام ، نقل قول ، رجانیوز         

- بررسی ضرورت و اهمیت محاسبه در فعالیت های اجتماعی

- دلائل تحریف نظرات امام خمینی(ره) از سوی هاشمی

- خاطرات هاشمی در رأس امور است!

معرفی کمیک "شکارچی شیر"

---

شکارچی شیر؛ داستانی مصور از یاران رسول خدا^{صلی الله علیه و آله}

یک داستان میتواند در میان محتوای داستانی و تخیلی خود حقائق را بیان کند. داستان جذاب ذهن را به سمتی که بخواهد میکشاند و به زندگی جهت میدهد.

افراد بسیاری هستند که از خواندن دو صفحه کتاب تاریخ خسته میشوند ولی حاضرند سه جلد کتاب داستان را مطالعه کنند.

برای اینکه بتوانیم تاریخ پرافتخار مذهبی خود را به نسل بعد منتقل سازیم داستان کاربرد زیادی دارد.

در قدم بعد اگر ذوق هنری نیز همراه شود و طراحی به داستان ضمیمه گردد به زیبایی اثر کمک میگردد.

در صورتی که داستان و تصویر هماهنگ با یکدیگر باشند مخاطب مانند یک فیلم سینمایی داستان را دنبال میکند. این قضیه در داستانهای کمیک(پی نما) صادق است.

کتاب «شکارچی شیر» قدمی برای داستانسازی مصور تاریخ اسلام است. مؤسسه راه حق اقدام به چاپ این کتاب کرده تا قدمی در راستای طرح الگوسازی شخصیتهای اسلامی برداشته باشد.

داود امیریان نویسنده خوب کشورمان توانسته است داستان جالبی را از تاریخ اسلام بیان نماید.

حامد حافظیه هم طراحی خوبی را ارائه کرده است. انتشارات انتظار مهر هم زحمت چاپ را به عهده گرفته است.

کسی منکر اشکالات این کتاب نیست که امیدواریم در چاپهای بعد حل گردد.

در این کتاب به زیبایی و در قالب داستانهای مختلف حکمت و نبوت رسول خدا، فهم و شجاعت امیرالمؤمنین، قهرمانی حضرت حمزه و مقاومت در راه خدا به تصویر کشیده شده است.

با خواندن این کتاب که ترکیبی از واقعیت و داستان سرایی برای فهم بهتر واقعیات است، این مطالب و مواردی دیگر را خواهید دید: شجاعت کم‏نظیر حمزه، دعوای امیرالمؤمنین با مزدوران مشرک در کوچه‏های مکه، گرگی که با ابوذر سخن گفت تا او را به مکه بکشاند.

به لطف خدا استقبال کودکان و نوجوانان از این کتاب بسیار خوب بوده به طوری که اکثر بازخوردهای گرفته شده حاکی از علاقه خوانندگان بوده است.

برای تهیه این کتاب میتوانید با شماره 09159251006 آقای عالی و 8552252-0511 مؤسسه راه حق تماس بگیرید.

آنچه در ادامه ارائه میگردد صفحاتی از این کتاب است:

"تصویر روی جلد کمیک شکارچی شیر"

---

مطالب مرتبط:

- لوازم التحریر؛ بمب ساعتی در دست کودکان

- معرفی حجت الاسلام و المسلمین دکتر مهدی نخاولی

- معرفی جلسات سیر و سلوک قرآنی

بررسی ضرورت و اهمیت محاسبه در فعالیت های اجتماعی

---

عرفه، عبادت یکروزه و رشد یکساله

خلاصه ای ازنکات
مطرح شده توسط حجت الاسلام نخاولی در جلسه سیر و سلوک قرآنی مورخ 18 مهرماه 1392

- این طفل یک شبه ره صد ساله می رود

ارزش معنوی دهه  اول ماه ذی الحجه اگر از ماه رمضان بیشتر نباشد کمتر نیست. در این دهه شب و روزی است که چه بسا از شب قدر افضل است و روایات ما تصریح دارند که شب قدر و روز عرفه  و شب عید قربان زمان ارتقاء معرفت و اعتراف به گناهان است و آیا می توان فرض کرد بدون معرفت به گناهانمان که مولود محاسبه درست و دقیق  است اعترافی حقیقی صورت پذیرد؟

باید این اوقات را قدر دانست. هر شغل و مشغله ای داریم، باید مثل سفرهای زیارتی اوقاتمان را فارغ کنیم تا به اعمال این روزها برسیم. مراجع قانون گزاری هم باید در اینچنین روز هایی ساعات کاری را به حداقل برسانند. در هر حال اگر در این زمان ها دغدغه و اعمالی نداشتیم یعنی دنیا برایمان مهم تر است، البته دغدغه قبل از تذکر دیگران به معنای در راه بودن است.

خلاصه اینکه اگر روز عرفه را درک کنیم حداقل به اندازه یک سال جلو می افتیم.

"و اما ادامه شرحِ  نامه مرحوم بید آبادی ..."

- راهی از میان سختی ها

آیا دنیا چیزی غیر از یک لقمه و یا لباس ویا همسر و .. است؟ اینها نمود هستند و بود نیستند... هر آنکه در راه خدا خود را به زحمت انداخت اهل بشارت است. انسان بزرگ از آن رو که همت های بزرگ دارد و در مسیر های صعبِ وصول به خدا می افتد، جسمش همیشه در سختی است. (همسر یکی از شهدا بعد شهادت ایشان می فرمود: شکر خدا که رفت، آخر از بس کار می کرد چشمش از بیخوابی همیشه کاسه خون بود). با به جا آوردن با اشتیاق نوافل به خدا تقرب بجو. چه کسی از صحبت با  رفیقش خسته می شود می خواهد به سرعت تمامش کند که برخی با نماز اینچنین اند؟... در زیر آسمان خدا اولیایی می زیَند که جز حق کسی آنها را نمی شناسد... اگر قادر به این اعمال نبودی لا اقل راه اصحاب یمین را ییش بگیر. در اغلب مردم نفع و خیری برای تو نیست و اما کسانی که از ارتباط با آنها ناچاری با آنان راه مدارا پیش بگیر تا جایی که دینت را سرسری نگیری.( اغلب کارهایمان واکنشی شده یعنی بدون فکر کار می کنیم... )

- دو ساحتِ مؤمن

نفست را در چراگاه رخصت های شرعی رها نکن. اینها برای اهل زمان که صاحب عقول ضعیفند گذاشته شده نه سالک راه. (اگر میخواهی رشد کنی نباید به حداقل ها اکتفا کنی.) مولای متقیان از نان جوی آغشته به روغن پرهیز می کرد. مبادا بگویی که اینها حلالند.( آنچه حرام نیست برای سطح اول حرکت مجاز است. این مسلِم است که در 4 ساحت واجب مستحب مکروه و مباح در گردش است اما مؤمن تنها دو ساحت دارد: واجب و مستحب. زینهار از فرورفتن در مباحات که لذت مناجات می رود.)

- فرار از ریاست طلبی

 زینهار از طلب ریاست.( اگر کسی در مجموعه ای در صورتی که  نفر اول نباشد انگیزه اش کم می شود بداند که ریاست طلب است. این حال را باید درمان کرد ولو به کناره گیری. پذیرفتن ریاست با دو شرط جایز است: یکی آنکه از عهده آن عِلماً و عملاً برآید و دوم آنکه خودش در حین انجام کار ضایع نشود. شیطان را نیز طعم اول بودن زمین زد. در اجنه اول بود و برملائکه پیشی گرفت اما همینکه گفتند بر انسان سجده کن نتوانست اول نباشد و تمردّد کرد. اگر کسی دوست دارد دیگران از او اجازه بگیرند بداند که در او ریاست طلبی وجود دارد.)

- عالم بی عمل

 حتی از مجالست با ریاست طلبان حذر داشته باش، مخصوصا آنکه بدون علم ادعای آن را می کند. (امیر مؤمنان احادیث گرانبهایی در این باب دارند که باید نصب العین قرارشان  داد:

1- «من عمل بغیر علمٍ کان ما یفسده اکثر ممّا یصلح» به زبان عامیانه یعنی آنکه بدون علم کاری بکند خرابکاری هایش از درستکاری اش بیشتر است.

2- «العامل بغیر علم کسائر علی غیر طریق فلا یزیده سرعه اسّیر الا بِعد من طریق واضح» کارگزار بدون علم مثل راه رونده در بیراهه است هر چه سرعتش بیشتر باشد دوری اش از شاهراه بیشتر می شود. اینچنین آدمی خدا را فراموش کرده و خدا او را به فراموشی سپرده است.)

- لذت طعام معنوی یا اطعام معنوی؟

در جلسه گذشته گفتیم که یکی از آزمون ها اینست که ببینیم آیا از اطعام و انفاق بیشتر لذت می بریم یا از خوردن. این در اطعام های مادی بود اما حکایت امر در اطعام های معنوی عکس این است، یعنی باید دید آیا از سخنرانی برای دیگران بیشتر لذت می بریم یا به گرفتن و بکار بستن آن حقایق. یا اینکه از یاد گرفتن معارف الهی بیشتر لذت میبرم یا امور مادی مثل مسافرت و تفریح و حتی درس خواندن و ...؟

- جغرافیای آیه ی محاسبه(آیه 18 سوره ی حشر)

وقتی از زاویه تناسب آیات، به سوره مبارکه حشر می نگریم به اهمیت جایگاه محاسبه بیشتر پی می بریم. متوجه می شویم این سوره به چند بخش اصلی پی در پی تقسیم شده است:

الف) تسبیح خداوند (که یعنی دیدن نقص های خود)

ب) جنگ های پیامبر و یهود، و جهاد مسلمین با آنها

ج)برخورد صمیمی انصار با مهاجرین. در این  بخش باید توجه داشت که گاهی انصار خانه شان که همان یک اتاق بود را با پرده ای تقسیم می کردند. ما اغلب اهل انفاقیم اما باید دست روی حساسیت هایمان بگذارند تا معلوم شود چه کسی اهل حقیقت است و چه کسی اهل مجاز. و باید بدانیم خداوند تا این را معلوم نکند دست از سر مدعی ایمان برنمی دارد.( اوایل سوره مبارکه عنکبوت) روزی فردی آمد پیش بنده و گفت که بسیار مشتاق به اصلاح است و اصلا همه ی دغدغه اش اصلاح است، گفتم راست میگویی؟ گفت آری! گفتم نصف مالت را ببخش! اندکی فکر کرد، گفت خیلی سخت است! نکرد و از آن به بعد هم دیگر جلسه نیامد! البته هرچند وقت یکبار می آید اما نه به جدیت سابق.

د) آیات محاسبه

ه)آیات انتهایی سوره که در جلالت قرآن و برشمردن اسماء الهی وارد شده اند که مستحب است شب ها قبل خواب خوانده شوند.

همانطور که می بینیم این آیات بعد آیات مربوط به رزمندگان فی سبیل الله و انصارِ از خود گذشته آمده و به آنها فرمان تقوا پیشگی و محاسبه می دهد. چرا به این گروه ؟

- کار اجتماعی و غفلت از نیّات پاک اول کار

گاهی اوقات نیت کار از ابتدا خدایی است اما در اثناء مشغولیتِ کار، از آن غفلت می شود. کارهای اجتماعی از آن جهت که بلند مدت تراست وبعضا در معرض دید دیگران است بیشتر از این ناحیه ضربه می خورد. ازجمله این غفلت ها این است که اگر در حوزه فعالیت ما مجموعه ای خوب کار می کند و ما تبلیغش نمی کنیم یعنی شیطان، درون ماست. اگر روح محاسبه در بازه های مشخص نیّات را به میز ارزیابی نکشد همه فعالیت های اجتماعی خوب بر باد می رود . باید سلوک فردی با سلوک اجتماعی متعادل باشند وگرنه به سرنوشت انذار داده شده توسط آخر آیه مبتلا می شویم و از فاسقون خواهیم بود.

الحمد لله ربّ العالمین

***

 جلسه سیر و سلوک قرآنی با موضوع

" بررسی ضرورت و اهمیت محاسبه در فعالیت های اجتماعی"

مورخ 18 مهرماه 1392

دریافت فایل صوتی با حجم 9 مگابایت

پ.ن:

- سامانه اطلاع رسانی اختصاصی وبگاه گفتمان برتر راه اندازی شد؛ برای آگاهی از مطالب جدید این وبگاه عدد 3 را به شماره"50002340400166" ارسال نمائید.

مطالب مرتبط:

- بررسی رابطه ی ایمان و محاسبه

- احساس فقر و بیچارگی نسبت به قیامت، نقطه ی مرکزی تقوا

- زندگی بدون محاسبه، زندگیِ "باختن"

- حقایق و اعمال روز عرفه از کتاب شریف المراقبات

- معرفی جلسات سیر و سلوک قرآنی

- معرفی حجت الاسلام و المسلمین نخاولی

فرهنگ زندگی علمی، راهبرد تربیت طلبه

---

فرهنگ زندگی علمی، راهبرد تربیت طلبه

حجت الاسلام و المسلمین شیخ عبدالحمید واسطی

آسیب اصلی در فضای تربیتی و رفتاری طلاب حاکم شدن فرهنگ زندگی روزمره است. این فرهنگ شاخصه‌های زیر را دارد: غلبه احساس بر عقل، رفاه بر رشد، رسانه بر خانواده، ارتباطات حداکثری بر ارتباطات خانوادگی، سیستم های اجتماعی بر سیستم خانواده، کمیت و اطلاعات و آمار بر زندگی

اینها ظهوری از شاخص‌های مدرنیته است. یک زندگی مدرن با زندگی سنتی و به تعبیر دقیق زندگی دینی و مورد رضای خدا بر اساس راهبردهای دینی متفاوت است، زندگی طلبه ها هم به تبع این گونه شده است.

زندگی طلبه با زندگی افراد دیگر شباهت های زیادی در مبانی رفتاری دارد؛ ساعت های خواب و بیداری، نوع پوشش، نوع تغذیه، روابط فامیلی، ارتباط با رسانه، نوع تفریحات، طرز عملکرد و ...

در اسلام ساعت خواب اول شب است. مومن اول شب می خوابد و قبل از اذان بیدار می شود ولو به مطالعه یا تعمیر خانه بپردازد. زندگی باید از اول صبح آغاز شود. «بورک لِأَمَتی فی سُحورها و بُکورها». مطالعه و عبادت اول صبح بهره وری و برکت دارد. با کمترین زحمت بیشترین اثرگذاری حاصل می شود.

این روایات باید تبدیل شود به راهبردهای فرهنگی.

غلبه زندگی روزمره، ام المشکلات به نظر می رسد. در برنامه ریزی، وقتی آسیب مرکزی تشخیص داده شد باید با آن مقابله شود. برنامه ریزی هویتش تغییر است.

تغییر از، به، با، از این وضع موجود به یک وضع مطلوب با یک ابزار مشخص

فرهنگ زندگی راهبر فضاهای تربیتی است. با تحلیل هدف طلبگی (لیتفقوا فی الدین و لینذروا .. یعبدوننی لایشرکون بی شیئا) باید به فرهنگ جایگزین منتقل شد. جایگزین این فرهنگ غربی، فرهنگ زندگی علمی است.

 

شاخصه های فرهنگ زندگی علمی:

این فرهنگ ابتدا در مقابل فرهنگ زندگی اجرایی و مالی قرار می گیرد. اگر طلبه بخواهد کار اجرایی و مالی داشته باشد خود بخود فرهنگ زندگی روزمره را می گیرد. کسی که این گونه است باید فرهنگش عوض شود.

تیپ شخصیتی افراد تابعی است از افکاری که در طول روز در ذهنش می گذرد. باید یکی دو روز افکارمان را فهرست کنیم. اگر نقاط تراکم در ذهنیت دیده شود، آن نقاط تراکم شخصیت افراد است. حتی اگر عنوانش چیز دیگری است. ممکن است شخص دانش آموز باشد ولی از صبح تا به شب به فوتبال فکر می کند این شخصیت دانش آموزی ندارد. وجودش را دارد مصرف می کند و به احساس و رفتارش دارد شکل می دهد. بسیاری از افراد دارای یک شخصیت پایدار قابل اشاره نیستند. اگر فرد سه روز فکر خود را بررسی کند می‌بیند کاملا متشتت است. این بحران شخصیتی و هویت است. کسی که زندگی علمی دارد کسی است که از صبح تا به شب در فکر فعالیت های علمی سپری می کند. تحقیق و تدریس و تبلیغ و تألیف. تبلیغ به معنای انتقال پیغام خدا به دیگران است. گاهی سخنرانی علمی است. گاهی شفاهی هم نیست. چت روم است.

فرهنگ زندگی علمی شاخصه اصلی اش این است که صبح تا به شب به فکر علمی است برای این که محصول علمی تولید کند. فکر کند برای ارائه محصول.

کسانی که در کارهای اجرایی و مالی هستند اگر به دنبال تولید محصول نباشند رشد نمی کنند. میخ اگر سرش پهن باشد در دیوار نمی رود باید تمرکز باشد. تمرکز را تولید محصول ایجاد می کند.

یأس و افسردگی در موقعیت ها برای طلبه پیش می آید. می گویند بی‌فایده هستیم یا درسها بی‌فایده است. چرا؟ زیرا محصول تولید نمی شود. می‌بینید که تقریرنویسان درس خارج اهتمام بیشتری به درس دارند تا بقیه. کسانی که دارای فعالیت تبلیغی مستمر هستند به زندگی طلبگی پایبندترند. کسانی که فعالیت تدریسی یا تحقیقی دارند نیز. شور زندگی و تنظیم خودشان بیشتر است.

زندگی علمی زندگی است که به دنبال تولید محصول علمی به طور مستمر فرد فعالیت می کند.

اگر کسی ذهن و فکرش به سمتی سوق پیدا کرد فرهنگ حاکم بر او و احساس هایش تغییر می کند. اگر طلبه به دنبال محصول نباشد جریان زندگی روزمره اور ا خواهد برد. کسی که مولد نیست درجریان تولیدات دیگران قرار می گیرد و خود را مقابل آن رها می‌کند.  

ما اگر می خواهیم فرهنگ حاکم بر طلبه ها تغییر کند. باید نوع فکر و میزان تمرکز فکری ما تغییر کند این ها با حافظه و محفوظات بدست نمی آید محصول عینی میخواهد.

بنابر این راهبرد تغییر: از غلبه زندگی روزمره به زندگی علمی با تولید محصول.

البته این موضوع شرط لازم است و رفع مانع، اما کافی نیست. حداقل و پایه و زمینه ساز برای فعالیت تربیتی است. هزار کار دیگر بعد از آن باید انجام دهیم.

اگر آسیب مرکزی در وضعیت موجود غلبه فرهنگ زندگی روزمره باشد، تا این تعییر نکند آسیب های دیگر از بین نمی رود. بنابراین باید از این شروع کرد. ما در فرایند تربیت باید حداکثری نگاه کنیم و حداقلی عمل کنیم.

اگر طلبه را به این سمت سوق دهیم که هر کاری که انجام می‌دهی از آن محصول بگیر، از آب کره بگیر، بسیار در مسیر تربیت رشد می‌کند و از غلبه روزمرگی رهایی می یابد.

اگر می خواهیم طلبه تغییر کند باید انضباط رفتاری ایجاد شود و آن تابعی است از انضباط فکری که آن هم تابعی است از قصد تولید محصول.

این اگر در جهت افزایش کیفیت زندگی باشد، آن محصول اثربخشی خود را نشان می دهد. احساس اثربخشی باعث می‌شود تولید کننده انگیزه بیشتری پیدا کند.

مرحله بعد این است که در تولید محصول به او بگوییم که محصولی را تولید کن که به ارتقای کیفیت زندگی تو کمک کند. این ارتقا در خدایی شدن است لذا علم به معنویت متصل می شود. اگر این محصول علمی دنبال ارتقای کیفیت زندگی بود تأثیر متقابل علم و معنویت آشکار می‌شود.

دراین جا قید به جهت افزایش کیفیت زندگی را اضافه می کنیم.

این حداقل برنامه و راهبرد تربیت بود. تربیت عرفانی و معنوی و حداکثرهای مطلوب ما در تربیت از این کانال فعال می شود.

 

سوال: اگر یک طلبه محصول محور باشد آیا الزاما روزمره نیست؟

استاد: این طلبه وقت خود را کنار تلویزیون رها نمی کند. مثلا برای تماشای یک فیلم یا کارتون قلم و کاغذ بدست می‌گیرد و دنبال ثبت نکات یا نقد و بررسی آن تلاش می‌کند. کمیت در فضای ذهنی او غلبه ندارد. دنبال کیفیت است. در ارتباط با همسایه و فامیل و ... انضباط وقتی و گفتاریِ ناخودآگاه دارد. چون او محصول داشته است هم خودش آن محصول را مطرح می کند و هم دیگران از او انتظار دارند که در آن باره سخنی بگوید. البته این صرفا کفایت نمی کند. تنها زمینه ساز است. اما اگر هفتاد درصد افراد با محصول محوری دارای این تغییر بودند، (تغییر ملموس نه صد در صد) این پیشنهاد موجه است.

 

سوال: مشاهدات محدود ما نشان می دهد که گرچه زندگی متمایز شده است اما آن فرهنگ عوض نشده است.

استاد: در زندگی محصول محور فرد با موضوع درگیر است. اگر بخواهیم تربیت طلاب از جایی کلید بخورد که کاربردی باشد، باید این کار را بکنیم و تولید محصول علمی را هدف بگیریم. تا از آسیب‌ها محفوظ ماند و به سمت رشد حرکت کند. اما اگر به همین مقدار تمایز ایجاد نشده باید در پاریزیت های پیرامونی علتش را پیدا کرد. به نظر من سیاست نهضت نرم افزاری و تولید علم جزو کلیدها و ابتکارهای طلایی است که نه فقط برای رشد علمی بلکه برای تغییر فرهنک از آن استفاده می شود. کسی که این گونه است در استفاده از لذائذ گزیده عمل می کند. محصول محوری یک کمربند حفاظتی است برای آسیب های غلبه زندگی روزمره ... البته بعد از آن متغیرهای تشدید کننده به صورت جمع برداری که تضاعف ایجاد می کند باید اضافه شود.

آن کس که محصول محور است اطرافیان او تعهد او را می بینند خود را با او تنظیم می کنند. البته این راهبردی است که راهکارهای مصداقی دارد.

یکی از آسیب های اساسی ما فهرست های بلند بالای دستورالعمل‌ها است.در عمل چه باید کرد باید از بین آن ها انتخاب شود. باید متمرکز عمل کرد. اگر یک آسیب مرکزی شناسایی شود خیلی کمک می کند.

 

سوال: در فضای حوزه نسبت و ارتباط موضوعات علمی با زندگی و کاربرد مستقیمش با عمل گم است. فرضا در فقه و اصول موضوعات تحقیق موضوعاتی نیست که اگر من به آنها پرداختم دقیقا زندگی مرا عوض کند.

استاد: اولا وجود مانع دلیل رد اصل پیشنهاد و طرح نیست. این مغالطه است. مانع رد کننده اصل مطلب نیست اگر می خواهید رد کنید باید مبانی را بزنید. اما چه باید کرد؟ در چشم انداز حوزه گفته‌ایم که حوزه باید پژوهش محور شود و بر اساس نقشه علمی محصولات باکیفیت ایجاد کند. منتظر تغییرات سازمانی نباید ماند. از اقدامات شخصی و گروهی باید شروع کرد. محصولات تولیدی ما اول برای خودمان و بعد برای حوزه مفید است. مثلا برنامه ده ساله زندگی بریزیم. یک مبلغ حوزوی چرا به صورت روزمره و توسط دیگران موضوعات تبلیغی‌اش تعیین می شود؟ چرا خود ما برنامه‌ای برای تبلیغ سی سال آینده خود نداریم.

 

سوال: آنچه که تولید می شود به درد زندگی نمی خورد.

استاد: «الحاجه ام الاختراع» اگر فرد متعهد به تولید محصول شد به این سمت می‌رود.

در تمام مهارت ها، مهارت های زندگی و در میان مهارت های زندگی، مهارت تصمیم گیری از همه مهم تر است.

اگر فرد تعهد داده باشد، مساله برایش جدی می شود، بعد تمام آمورش تنظیم می شود. این حس نیاز در محصول محوری با تعهد علمی حاصل می شود. استاد چون متعهد است که مطلب را باید تحویل دهد مجبور به مطالعه می شود.

اگر شخص دنبال محصول محوری برود و نقشه علمی تنظیم کند بدست آوردن رابطه اطلاعاتی که در آموزش می گیرد با محصول فعال می شود با مکانیزم الحاجه ام الاختراع

به صورت مصداقی: قواعد ادبیات عرب محصولش چیست؟ ترجمه قرآن طبق قواعد بلاغی. عملیات مراجعه به اطلاعات به جای این که بدون هدف انجام گیرد با هدف انجام می گیرد. شما خود را موظف کنید که در هر ماه یک مقاله را نقد کنید. در سال اول در تاریخ یا اخلاق. ما باید رصد کنیم فضای مسائل تولید شده در جامعه را . از آن میان یکی را نقد می‌کنیم برای تمرین منطق. اما چند منظوره مفید است. در تولیدات عرفانی هم و در کلام هم همین است.

 

سوال: کسانی از زندگی روزمره جدا شده اند ولی هنوز در مسیر رشد قرار نگرفته اند.

استاد: فعال شدن جوهره درون نرخ شاه عباسی است که باید همیشه روی آن سرمایه گذاری بشود. اما بیان کارکردی آن: اولویت گذاری در مسائل است. وقتی که من محصولات پیش پا افتاده تولید کردم چه می شود؟ انگیزه خود را از دست می دهم . نظام اولویت مسائل را باید تغییر داد. نقشه علمی باید داد.

ما در شبکه مسائل اولویتی که در مسائل فردی و اجتماعی و خانوادگی داریم باید در نظر بگیریم تا جهت عوض شود که شخص به مطالب غیر اهم مشغول نشود. نیرویش مصرف می شود و خاصیتی ندارد.

همه امور به مشیت خدا است و مشیت خدا از اسباب جاری می شود. لذا برنامه باید داشت . برنامه جوابگو است.خدا به مشیت خودش این ساختار را قرار داده است. اگر ما ساختار را درست تشخیص دهیم در مسیر مشیت الهی هستیم.

سوال: بسیاری مواقع محصول تولید می شود اما اندیشه پشتیبان آن را نداریم. خیلی‌ها محصول تولید می کنند اما لزوما کار صمیمی و با انگیزه‌ای ندارند و نگرش خود را سامان نداده اند.

استاد: زحمتی روشمند و نسبتا اثربخش باید کشیده شده باشد. چرا پایان نامه ها این همه گرفتاری دارد؟ یکی این که گردآوری است دو این که روش تفکر رعایت نمی شود. لذا فقط بایگانی می شود.

پس باید مساله محور باید باشیم. اما نه هر مساله ای! مساله اولویت دار.

 

سوال: بنابراین محصول محوری را شما با مساله محوری تکمیل کردید.

استاد: مساله به محصول نمی کشد. الان مرتب آسیب ها و مشکلات بیان می شود. اگر اولویت پیدا کرد احساس ایجاد می کند.

 

سوال: ایا می شود این نگاه را به دین مستند کرد؟

استاد: در روایت عنوان بصری شاخص «اطلب العلم باستعماله» آمده است. «العلم اصل کل خیر». نیز بنابر تمام روایاتِ علم نافع، علمی که به عمل منتهی نشود مردود است.

برخی گفته اند: علمی که عمل نشود کشف واقع نیست. برخی گفته اند واقعیت تام نیست.

 

سوال: اگر محور حرکت وظیفه محوری باشد نه محصول محوری این با رسالت طلبه بیشتر تناسب دارد. موتور حرکت او را وظیفه شخصی یا صنفی او قرار دهیم.

استاد: این ها قطعا درست است. من به عنوان یک مخاطب می خواهم اجرا کنم؟ می‌پرسم وظیفه­ی یک من چیست؟ جدیت در امر تحصیل چگونه حاصل می شود؟ این ها چیزهایی است که قطعی و درست است و از بس درست است فضا از آن اشباع شده است. اما ما شاخص عملیاتی به آن نمی دهیم. جدی درس خواندن یعنی چه؟ تفقه یعنی چه؟ دین را عمیق فهمیدن یعنی چه؟ یعنی رابطه دین را با زندگی کشف کردن. خوب تبلیغ کردن یعنی چه؟ چگونه؟ ما که از ابتدا دست روی محصول محوری گذاشتیم این مراحل را طی کرده ایم. حقیقت عبودیت اصل اولیه است. باید به آن برسیم. اما تغییر را از کجا شروع کنیم مهم است .

نمودار چرا چرا برای رسیدن به ذرات بنیادین است که مقدم است. اما بعد از آن نمودار چگونه چگونه برای رسیدن به شاخص های عملیاتی لازم است. محصول محوری این راه را می گشاید.

 

سوال: برای چه محصول تولید کند و از عادات اولیه دست بردارد. نیاز محوری را رقیب آن کنیم.

استاد: فرضیه رقیبش هم تا حدودی موفقیت دارد. بحث بر سر این است که این فرضیه کارآمدتر است. مسائل شناختی در فضای حافظه باقی می ماند و عادی می شود و از اهمیت می‌افتد و مستمع حرفه‌ای می پروراند. اثر مطلوب ندارد. حافظه را می‌خواهیم به عمل تبدیل کنیم. ابزارش محصول است.

نکته مهم این که در اولویت مسائل مسائلی که به اصل جوهره و هویت برمی‌گردد اولی هستند. اصلی‌ترین مساله‌ای که بایستی هر فردی راجع به آن محصول تولید کند معنای زندگی است.

سوال: آیا به نظر شما آن وضعیت محوری اگر پدید آید وظیفه انجام شده است؟ ما می‌بینیم گاهی محصول ما را جهت می دهد. وظیفه محوری گاهی محصول محوری را قید می زند.

استاد: وظیفه محوری کارش تعیین اولویت ها در تعریف مسائل است. در تعیین نقشه ها باید غلطان عمل کنیم و بازنگری کنیم.

 

سوال: شناخت محور و فهم محور یا عمل محور؟ شما اولی را گویا نفی کردید و به دومی تأکید داشتید. من فکر می کنم باید هر دو باشد. آخر این کار ها باید به شناخت برسد. لزوما همه این ها با کاربردگرایی و محصول‌گرایی منطبق نیست.

استاد: اثبات شیئ نفی ماعدا نمی کند. آن لازم است کافی نیست. منظور از علم نافع چیست؟ علم غیرنافع چیست؟ تصورات را باید به تصدیق رساند. دادن تصور منهای تصدیق صرف بیهوده انرژی است.

والحمدلله رب العالمین

---

پ.ن:

وبگاه گفتمان برتر، پس از کسب اجازه از حضرت استاد واسطی، از بین دست نوشته های بیشمار ایشان، مجموعه ی مقالات نگرشی و روشی مرتبط با موضوعات طلبگی را منتشر خواهد کرد.

مقاله ی بالا نیز(که احتمالا متن پیاده ی شده ی یکی از سخنرانی های حضرت استاد بوده و ویراستاری خاصی روی آن صورت نگرفته است) بعنوان اولین مقاله ازین مجموعه، از میان دست نوشته های ایشان انتخاب گردیده، تقدیم حضور اعزه ی گرامی میگردد.

دوستان عزیز میتوانند موضوعات مورد نیاز و سؤال خود را در قسمت کامنت ها درج کنند تا إن شاءالله مقاله ی متناسب با آن در وبگاه درج گردد.

مطالب مرتبط:

- معرفی حجت الاسلام و المسلمین شیخ عبدالحمید واسطی