گفتمان برتر

شب پنجم | قرآن کریم، برترین نشانه الهی

خلاصه ای ازنکات مطرح شده
توسط حجت الاسلام نخاولی در شب پنجم رمضان المبارک 1435  مورخ 12 تیرماه 1393

 علم؛ مقدمه قدرت و عجز

عجز مقابل قدرت است قدرت یعنی اگر خواست بتواند انجام دهد و عجزیعنی اگر خواست نتواند . عجز همیشه جایی معنا دارد که اراده باشد نسبت به چیزی که  اصلا علم و آگاهی نداریم، عجز بی معناست یعنی هم قدرت و هم عجز مسبوق به اراده و آگاهی است؛ یعنی اگر انسان به چیزی آگاهی نداشت اصلا اراده نمی کند که بعد ببیند قدرت دارد یا نه . علم و آگاهی هم مقدمه قدرت و هم مقدمه عجز است. پس عجز یعنی توجه کند  و بخواهد اما نتواند.

قرآن به هیچ عنوان نمی خواهد بگوید عده  ای از بندگان می خواهند هماوردی با خدا کنند و کار خدایی بکنند، گرچه بندگان شوم و شرور بخواهند این کار را بکنند. پس این معنای لغوی مخترَعی که متکلمان بیان می کنند مناسب نیست .  این معنا روحیه تقابل و لجاجت درست می کند. معنای اصطلاحی هم در نظر ایشان کاری خارج از عادت است که فقط به دست پیامبر صادر می شود و همراه با ادعای نبوت است.

معنای لغوی و اصطلاحی آیت

این با لغت قرآن چه معنای لغوی و چه معنای اصطلاحی اش منافات دارد .واژه صلاه به معنای دعایی خاص است. در قرآن این کلمه هم به مثلاًمعنای لغوی و هم به معنای اصطلاحی به کار رفته است. بعضی از مفسرین و استعینوا باالصبر و الصلوه  را به معنای لغوی استعمال کرده اند که اشکالی هم ندارد و یا صل علیهم را به معنای برایشان دعا کن گرفته اند .

 آیت هم مثل کلمه صلوه، هم معنای لغوی دارد به معنای نشانه و هم معنای اصطلاحی . پس کلمه اعجاز را دیگر به کار نمی بریم و به جای آن کلمه آیت به معنای لغوی آن را به کار می بریم یعنی آنچه خدانماست و نشانه خدا دارد ، نشانی تکوینی، نه قرار دادی، آن هم با تمام وجود نه با بعضی از صفات و نه در بعضی از شرایط یعنی اصلا چیزی نیست جز نشانه و حکایتگری. موج نشانه وجود دریاست ولی خودش غیر از دریا بودن چیز دیگری ندارد و چیزی جدا از دریا نیست. تمام امواج هیچ چیز نیستند جز دریا ، حاکی از دریا هستند و جدا از دریا هم نیستند . سطح و دریا : سطح دو تاچیز نیست که هم سطح باشد و هم نشان دادن دریا ، سطح دریاست و نشانه دریاست. خداوند درباره موجودات گاهی می فرماید این ها آیت هستند گاهی می فرماید این ها وجه هستند و گاهی می فرماید این ها کلمه هستند . آیت هستند یعنی با تمام وجود آیتند یعنی تمام وجودشان را اراده خدا و اسماء وصفات خدا پر کرده بنابر این وقتی به آن ها نگاه می کنی گویی اسماء و صفات خدا را می بینی .

چشم حق بین

این است که اگر کسی درست بین باشد به همه اشیا نگاه کند حق می بیند: ما رایت شیئا الا و رایت الله قبله و بعده و معه. در شیطان هم که بنگرند خدا می بینند در یک کافر و یزید هم که بنگرند خدا را می بینند . وقتی آن خبیث به حضرت زینب سلام الله علیها گفت که فعل خدا را با برادرت چگونه دیدی منظورش آن صحنه سر بریدن بود نه اینکه بگوید این وضعیت چگونه بود، حضرت می فرمایند همه اش حق بود و جمال الهی . در خود یزید هم خدا تجلی دارد . ما ثنوی نیستیم که بگوییم مبدا خیرات یک چیز است و خداست و مبدا شرور هم اهریمن است . قل کلٌ مِن عند الله همه چیز از جانب خداست. اگر همه عالم شیاطین انس و جن شوند باز هم مظاهر خدا هستند برای خدا فرقی نمی کند مظاهر اسماء جمالی باشند یا اسماء جلالی. برخی هم مظهر اسم شریف « المضل » خدا شدند. برای خدا فرقی نمی کند برای ماست که فرق می کند.

خود شیطان و همه اسماء شیطانی زیر مجموعه اسم و صفت خداست. اگر شما سگ و انسان را در ذهنتان بیاورید همان مقدار که در سگ تجلی کرده اید در انسانی که در ذهن درست کردید، تجلی کرده اید. چون آن سگ چیزی نیست جز اراده شما و شمانجس هم نمی شوید .

عمده کار انبیا این است که همه اسماء و صفات خدا را می بینند و در عین حال باید با آن درگیر هم بشوند. اسماء خدا همگی مقدس است می خواهد مضل باشد مظهرش می شود شیطان که نامقدس است .

نتایج بحث

بنابر این نتیجه می گیریم:

اولاً همه اشیا آیت هستند و تجلی گاه اسماء و صفات خدا ، جمالی یا جلالی. به تعبیر قرآن: آفاقی یا انفسی ، آیت و خدا نما هستند. اگر میخواست مطلقا خدانما و آیت باشند باید از خودشان هیچ چیز نداشته باشند منتهی آیات درجات دارند یعنی موجودات یا همان آیات، درجات دارند و به اندازه ای که خدا نما و تجلی گاه اسماء و صفات اند، درجه آیت بودن آن ها متفاوت می شود پس همه پدیده ها بسته به سهمشان از وجود ِخدانمایی که دارند آیت بزرگتری می شوند.

آدم ها و عالم های دیگر

 اقتضای برهان این است که زمین های مسکونی و انسان های دیگری هم باشند یعنی قبل از آمدن ما عالم ها و آدم هایی بودند که مهلتشان تمام شد با برقراری قیامت هم مهلت ما تمام خواهد شد. بعد از ما نیز آدم ها وعالم هایی خواهد بود و دنیا تمام نخواهد شد. یکی از آیاتی که این مطلب را بیان می کند آنجاست که می فرماید: و من آیاته خلق السماوات و الارض و ما بث فیهما من دابه: از نشانه های حق  تعالی خلق آسمان ها و زمین و گستراندن دابه ها در آن هاست . نمی فرماید فیها من دابه می فرماید فیهما من دابه یعنی هم در زمین و هم در آسمان ها موجودات هستند . برای اینکه کسی فکر نکند منظور ازین موجودات حشرات و .. هستند می فرماید: و هو علی جمعهم اذا یشاء قدیر و خداوند بر جمع این ها در یوم الجمع قادر است ، که موجودات دیگری در نظام وجود و آسمان ها هستند که این ها محشور می شوند. ظهورش این است که انسان هایی باید در آسمان ها باشند .

لایه های فوق علمی قرآن

قرآن یک سری مواردش علمی است و یک سری فوق علمی . یعنی برای امروز هنوز کشف نشده مثلا سماوات سبع هنوز معلوم نیست منظورش چیست . ارضین سبع ( زمین های هفت گانه ) به چه معناست که اینها را  در روایات به تصریح داریم. ارضین سبع یعنی زمین اول در دل زمین دوم و زمین دوم در دل زمین سوم و ... زمین ها در هم هستند نه جدا از هم. پس آسمانشان کجاست؟ در قرآن حدودا بیش از صد آیه داریم که علم در مقابل آن ها یا نمی دانم است یا انکار . بعضی چیز هاست که باید علم روز از اشارات قرآن الهام بگیرد تا جلو برود. هر چقدر هم علم پیشرفت کند دو حرف از علم باز شده است و بقیه حروف در زمان حضرت آقا امام زمان علیه السلام  باز خواهد شد.

  هر آیت دعوت به حرکت به سوی خدا می کند

 نشانه فی نفسه به چه درد می خورد ، آیا نشانه فقط محض است؟ موجودات آیت خدا هستند یعنی خدا را با تمام وجودشان نشان می دهند که به سمت خدا حرکت کنیم. نشانه خاصیتش همین است که مخاطبش را به صاحب نشانه سوق می دهد. در بین آیات بعضی آیات بزرگتری هستند مثل ملائک ، نفوس اولیاء خدا آیات کبری هستند.

پس همه موجودات اولاً آیت هستند و ثانیاً طریق معرفتی وصول بر حق تعالی هستند .

بعضی از موجودات به جهت درک بنده تفاوت می کنند و گرنه برای مثال تمام آن کسانی که ناظر بر بیرون آمدن شتر حضرت صالح از کوه بودند خودشان آیت بزرگتری هستند نسبت به شتر. اما ذهن انسان ها عادت کرده است که اگر چیزی از غیر طریق عادی باشد بگوییم عجیب و خدایی است و این خودش درجه ای از شرک است؛ زیرا همه چیز خدایی است.

معنای اصطلاحی آیت در قرآن

آیت، آن است که نشان از خدا دارد و خدا اختصاصاً برای هدایت نفوس آن ها را برای رسیدن به خودش، طریق قرار داده است. همه این آیات کلمه الهی اند یعنی هم پیام الهی را به ما ابلاغ می کند یعنی خدا به واسطه آن ها با ما حرف می زند .

همان طور که آیات آیات تکوینی در همان معنای لغوی، همان موجودات، متفاوت هستند آیات تشریعی هم متفاوت هستند. به همین خاطر خدا می فرماید ما به موسی نُه آیت دادیم . در بین این آیات عصا از همه بزرگتر بود: فأراه الآیت الکبری.

قرآن کریم: برترین آیت الهی

در حقیقت هر آیت، تجلی نفس آورنده اش است . چون نفوس انبیا باهم متفاوت است آیاتشان هم با هم متفاوت است و آیت سیدالانبیا سید الآیات است و غیر قابل قیاس با آیات دیگر. آیت یعنی نشانه و راه رسیدن. پس آیت کبری یعنی برترین نشانه و نزدیک ترین و اقرب طرق الی الله .

خدا میخواهد به خودش دعوت کند که آیت داده چون آینه تمام نمای تجلیات خداست پس بهترین نشانه و نزدیک ترین راه به خداست. آیت صرفاً برای نشان دادن خدا به بنده هایش نیست. علاوه بر این اثر ایصالی و رسانندگی هم دارد . عصای حضرت موسی یک چوب معمولی بود اما چون تجلیات در آن صورت گرفته مبارک است . امیرالمومنین علیه السلام می فرمایند:  خدا در کلامش تجلی کرده بدون اینکه ببینید. اما تجلی تام است. همان طور که در قرآن آمده: «ان هذا القران یهدی للتی هی اقوم» یعنی در مسیر هدایت به به هر امر مطلوبی ، بهترین عامل و ابزار و علت قرآن است. نفرموده یهدی للایمان یا للسلوک فرموده «یهدی للتی هی اقوم» یعنی انس با این آیت نزدیک ترین طریق الی الله است.

والحمد لله ربّ العالمین

سخنرانی حجت الاسلام نخاولی با عنوان برترین نشانه

شب پنجم رمضان المبارک 1435 - 12 تیرماه 1393

دریافت فایل صوتی با حجم 12 مگابایت

 ویژه نامه فاخر رمضان المبارک 1435

شماره پنجم

مؤسسه فرهنگی راه حق، مجموعه ای است با هویت کاملا مردمی و بدون هیچ گونه وابستگی به سازمان ها و نهاد های دولتی که هزینه های امور جاری و فعالیت های فرهنگی تبلیغی خویش را از مجرای مشارکت های مردمی و همچنین تولید و توزیع محصولات فرهنگی فاخر تأمین می کند.

لذا خواهشمند است در صورت تمایل، بمنظور جبران هزینه های طراحی و تولید این نشریه، توانمندسازی مجموعه در راستای تولید و توزیع حداکثری محصولات فاخر و تقویت و تثبیت زیرساخت های حوزه ی نشر مکتوبات حجت الاسلام نخاولی، در قبال دریافت این فایل مبلغی را به دلخواه از این درگاه پرداخت نمایید.

درگاه پرداخت آنلاین وبگاه گفتمان برتر