شیطان دشمن پنهان

شیطان دشمن پنهان | شب هشتم محرم الحرام 1345 - 1392

يكشنبه, ۱۹ آبان ۱۳۹۲، ۰۷:۱۳ ق.ظ

بررسی راهکارهای عملی مقابله با شیطان

قدم اول، تقویت بنیه تعقل و تفکر بود. هیچ کار مهمی را بدون برنامه مدون نمی شودانجام داد. برای این مهم کتابهایی پیشنهاد می شود از جمله: دو کتاب منطق کاربردی و مغالطات از علی اصغر خندان، آموززش تفکر انتقادی از چِت مایِر، و دو کتاب درس های تفکر و شش کلاه تفکر از ادواردو دوبونو.

البته که فقط مطالعه کتاب و حتی کار فکری راه گشا نیست و اصلا یکی از مازل سلوک همین تفکر است که در جای خود گفته خواهد شد.

حجت الاسلام و المسلمین مهدی نخاولی

چند مثال برای تزیین و تخویف و تسویف

گفتیم که یکی از کارهای شیطان تزیین است که به معنی خوب جلوه دادن کارهای خطاست. مثلا عده ای نادان با خود می گویند: مال دزدی شیرین تراست. یا در داستانی که عده ای به زن نا محرمی نگاه کردند و پیامبر به آنها گفت که : هیچ زنی بهتر از زن خودتان نیست. که شیطان می خواست در نظر آنان، آن زن را جلوه دهد.

اصولا خدا هیچ چیزی را حرام نکرده مگر حلالش را گذاشته باشد، البته اگر آن چیز از نیازهای واقعی و منحرف نشده از فطرت برخواسته باشد. نفس انسان می شود پس از مدتی اُنس با عملی ذائقه اش تغییر کند، مثل قوم لوط.

تخویف یعنی ما را از کار خوبی که با مشقت همراه است بترساند. مثل حلالیت طلبیدن بعد از غیبت کردن.اگر القاء شیطان به علاوه منیّت را برداری قهرا نفس به سمت خوبی ها سوق پیدا می کند.

تسویف یعنی کار خیری را به تعویق انداختن، مثلا با خود می گوییم بعدا قرآن می خوانم تا فراغت بیشتری باشد و معمولا هم این فراغت بیشتر از راه نمی رسد. باید بدانیم که اینها فکر خود ما نیست بلکه وسوسه شیطانی است و معنای وسوسه همین است. یعنی القاء پنهان.

شیطان دشمن پنهان | دهه ی اول محرم 1435 | مسجد المنتظر مشهد

ابزار های شیطان

ابزار شیطان برای تزیین و تخویف همان شهوت و غضب است. در تسویف، ابزارش تنبلی و راحت طلبی و ضعف اراده است. هشدار به افرادی که این صفات را دارند. حتما باید هرچه زودتر به درمان آنها بپردازند چراکه هرچه سن بالا رود ما ضعیف تر و شیطان قوی تر می شود. همین است که تغییران در جوانها که نفسشان بنیه قوی تری دارد راحت تر است.

در کل هر چه عقل را ضعیف کند از ابزارهای شیطان است. از جمله آنها:

کنجکاوی های بیجا: این صفت خیلی ها را زمین زده از جمله معتادان به مواد مخدّر یا به اینتر نت. اگر دیدیم ندایی درونی مرتب امر به سَرَک کشیدن و تجربه کردن انواع لذات می کند بدانیم این ندای شیطان است چرا که مبنای عقلی ندارد. عقل بر منع قوام یافته و می گوید اگر نمی دانی پشت این در چه خبر است، پس در را باز نکن. بایداطمینان نسبی به سلامت پشت در حاصل شود.

لجبازی: از ابزار های عالی شیطان است چوننکه اکثرا به آن مبتلا هستند. ریشه رفتاری آن در غضب و ریشه ادراکی آن در وهم است.

عجله: به دنبال لجبازی متعاقبا عجله نیز می آید. باید از تصمیم های آنی و سریع قبل از سنجیدن همه جهات احتراز کرد. باید جلوی چشممان روی کاغذی بنویسیم: " لجبازی نکن، عجله نکن" تصمیم گیری های عجولانه، عقل را به مرور زمان ضعیف می کن.

درنگ: شاید تعجب کنید که چطور دو چیز متفاوت مثل عجله و درنگ از ابزار های شیطان باشد. توضیح اینکه درنگ به هنگام کار خیر از ابزارهای اوست. حضرت امیر المومنین علیه السلام در نامه به مالک، در صفات قاضی 13 ویژگی بر میشمرند. یکی از آن ها همین سریع و بدون بیّنه حکم ندادن است و بعد از آن می فرمایند که در جایی هم که حکم روشن شد در حکم دادن معطّل نکند. فراموش نکنیم که روی این سخنان با ما هم هست چرا که ما در اندازه خود روز و شب در حال قضاوتیم.

باید توجه داشت که اگر بین خواستن و تصمیم گرفتن و به عبارتی بین قول عمل فاصله زیاد بیفتد دو ضرر بزرگ میبینیم. یکی اینکه ارداه به شدت ضعیف می شود و دیگر مجرایی برای نفوذ شیطان باز می شود.

حجت الاسلام و المسلمین مهدی نخاولی

برنامه هایی برای درمان

مبارزه با صفاتی مثل لجبازی، کنجکاوی، عجله و درنگ بیجا

سرعت در خیر

با توجه به آیات قرآن نه تنها باید در راه مغفرت الهی سرعت گرفت بلکه باید بر دیگران در این راه سبقت بگیریم و از سابقون باشیم. اصلا خود احساس عقب ماندن باعث ضعف اراده و باز شدن جولانگاه وهم و خیال و کمک به شیطان می شود.

تهیه لیست محبوب ها

محبوب های ما لغزشگاههای ما و نقاط نفوذ شیطان اند. باید آنها را هر چه زود تر شناسایی کنیم و آنها را تعدیل کنیم تا به راحتی اسیر آنها نشویم. برای تعدیل آنها باید نزد متخصص برویم و مشاوره بگیریم. اصلا در جامعه معنوی باید برای درمان امراض معنوی حاد کلینیک هایی باشد که متخصصینن امور معنوی در محیطی ایزوله به درمان صفات ناپسند بپردازند.

از حمله این لغزشگاه ها شکم، شهوت و حبّ شرف است. حب شرف یا آبرو محوری خیلی ها را به خاک سیاه نشانده است. فرموده ان که حب مال و شرف ضررش برای نفس از دو گرگ( که مضهر حرص است) که از دو طرف به گله بزنند بدتر است. گرگ با نصف یک گوسفند سیر می شود ولی حرص او باعث می شود همه را بدردو این دو رذیله از این هم بیشتر آسیب می رسانند.

قرآن نیز می فرماید که: شیطان می خواهد با شراب و قمار بین شما، دشمنی و کینه بیندازد. شراب( خمر) مصداق هر امر لذت بخش و فراغت دهنده است و قمار( میسر) مصداق لذت طلبی حد اکثری به سرعت و بدون زحمت است.

حجت الاسلام و المسلمین مهدی نخاولی

درمان خیال پردازی

خیال پردازی قاتل عقل است که بر قسم است. یا نسبت آینده خیل پردازی می شود که در نیمه اول زندگی گریبانگیر انسان است و یا خیالات مربوط به گذشته و تاسف خوردن ها و ... که در سنین بالا عقل را می پوشاند. خیال پردازی مثل علف هرز رشدش بسیار سریع تر از گیاهان اصلی است که باید با مراجعه به متخصص آن را درمان کرد.

داشتن برنامه معنوی مدوّن

باید هر فردی یک برنامه عملی و معقول به در از هیجان زدگی ها برای رشد معنوی خود داشته باشد وگرنه شیطان به سادگی او را می درد. برنامه هایی از جمله زیارت رفتن های با توجه و منظم و جلسات منظم معنوی ذکر خدا و اهل بیت بسیار در این زمینه مفیدند. باید در این راه توان نفس را در نظر گرفت تا با تحمل بیش از توان نشکند و از کل مسیر وا نماند.

تشویق و تنبیه نفس

در جهت مخالف تشویق و تخویف های شیطان باید برای اعمال و افکار خوب و بدمان تشویق هایی در نظر بگیریم.

توجه به تشویق و تنبیه های الهی

در همین راستا باید برنامه ای مستمر برای مطالعه کتب ثواب الاعمال و عقاب الاعمال و یا انذار و تبشیر های اولیای خداوند در باب داشته باشیم تا نیروی محرکه ای برای نفس به سمت خوبی ها و نیروی باز دارنده از بدیها برایش فراهم کنیم.

همراه و رفیق

الرفّیق ثم الطریق. در امور زندگی مان اغلب دیده ایم که در مواردی که همراه و همسفری داشته ایم، مداومت و نشاطمان در آن راه بیشتر بوده است. مسیر معنوی نیز از قاعده مستثنا نیست. البته این رفیق شرایطی دارد که به تعدادی از آن ذیل حدیث حضرت عیسی علیه السلام قبلا اشاره شد.

توجه به امور کوچک و ریز

همانطور که گفتگو شد شیطان گاهی از کوچک شمردن برخی امور به ما نفوذ می کند. مکروهات و مستحبّات از این گروهند. توجه در خور توان به اینها از نفوذ و جرأت شیطان در امور بزرگتر را کم می کند.

همه امور ذکر شده در بالا تمنها اشاره ای کوتاه به راهکار های عملی مبارزه با شیطان بود که در هر کدام باید با کارشناسان و متخصصان دینی در هر زمینه مشورت نمود.

الحمد لله ربّ العالمین

***

" فصل ملاقات"